Uniformitarianisme, actualisme of actualiteitsprincipe is het principe geldend binnen de geologie en de kosmologie, dat stelt dat de geschiedenis van de Aarde en van het heelal verklaard kan worden met dezelfde geologische en kosmologische processen als die van vandaag de dag. Dit betekent dat "geologische en kosmologische processen uniform zijn door de tijd heen", maar niet altijd met dezelfde kracht. Het principe geldt op Aarde voor zowel de abiotische als de biotische wereld.