Zeevolken

De Zeevolken of "Vreemden/Volken uit Zee" waren een aantal zeevarende volkeren uit het Middellandse Zeegebied rond 1200 voor Christus. Zij traden in sommige gevallen op in een soort alliantieverband en zorgden voor heel wat politieke onrust. Pas in Egypte onder de late 19e dynastie en meer in het bijzonder in het achtste regeringsjaar van Ramses III werd hen een halt toegeroepen.^[1] De Egyptische farao Merneptah verwijst expliciet naar hen met de term "de vreemde-naties (of 'volkeren'^[2]) van de zee" (Egyptisch: nȝ ḫȝt.w n pȝ ym^[3]) in zijn Overwinningsstele.^[4] Hoewel sommige geleerden menen dat ze ook Cyprus, Hatti en de Levant binnenvielen, blijft deze hypothese omstreden.^[5]

Sommige theorieën schrijven aan de Zeevolken een verandering in de oorlogsvoering toe. Deze zou hebben geleid tot een ware omwenteling met grote politieke gevolgen. Veel rijken en stadstaten aan de oost- en zuidkust van de Middellandse Zee, die tot dan toe hun macht gebouwd hadden op een kern van elite-strijdwagentroepen, bleken niet opgewassen tegen een nieuw soort infanterie met langere zwaarden. Naast een veranderende wapentechnologie kan echter ook het tactische voordeel van asymmetrische oorlogvoering en de duidelijke voordelen van een ad hoc georganiseerde maritieme oorlogvoering als oorzaak gezien worden.^[bron?]

Zoals veel rond de zeevolken onduidelijk is, is ook omstreden in hoeverre zij bijdroegen aan de neergang aan het einde van de Late Bronstijd, dan wel daar mede een slachtoffer van waren.

1. ↑ Enkelen van hen hadden daarvoor met enige regelmaat hun diensten aangeboden als huurling aan de twee grote koninkrijken van die tijd en komen voor in troepenbeschrijvingen van de slag van Kadesh. Een handige tabel van de Zeevolkeren in hiërogliefen, met transliteratie en Engelse vertaling, vindt men terug in F.C. Woudhuizen, The Ethnicity of the Sea Peoples, diss. Erasmus Universiteit Rotterdam, 2006 (deze baseert zich in grote mate op K.A. Kitchen, On the Reliability of the Old Testament, Grand Rapids, 2003.)
2. ↑ Zoals door A.H. Gardiner (Ancient Egyptian Onomastica, V.1, Londen, p. 196.) is opgemerkt, vermelden andere teksten ḫȝty.w "vreemde-volkeren"; beide termen kunnen eveneens verwijzen naar het concept van "vreemdelingen". E. Zangger (Who Were the Sea People?, in Saudi Aramco World 46 (1995).) drukt een algemeen aanvaarde visie uit dat de term "Zeevolken" noch een vertaling van het Egyptisch noch van andere namen voor deze "volkeren" is, maar slechts een academische vinding. Gaston Maspero zou de eerste zijn geweest om de term "peuples de la mer" in 1881 te introduceren (F.C. Woudhuizen, The Ethnicity of the Sea Peoples, diss. Erasmus Universiteit Rotterdam, 2006.).
3. ↑ C. Manassa, The Great Karnak Inscription of Merneptah: Grand Strategy in the Thirteenth Century BC, New Haven, 2003, p. 55. Vgl. A.H. Gardiner, Ancient Egyptian Onomastica, V.1, Londen, p. 196.
4. ↑ Regel 52. Zie C. Manassa, The Great Karnak Inscription of Merneptah: Grand Strategy in the Thirteenth Century BC, New Haven, 2003, p. 55 pl. 12.
5. ↑ Zie verscheidene artikelen in E.D. Oren (ed.), The Sea Peoples and Their World: A Reassessment, Philadelphia, 2000.