Gandhara

Gandhāra
1500-talet f.Kr.–535 f.Kr.
Hovudstad	Charsadda (Puṣkalavati), seinare Peshawar (Puruṣapura)
Styreform	Monarki
Historie
- Oppretta	1500-talet f.Kr.
- Opphøyrde	535 f.Kr.

Gandhara (Gandhāra) er eit tidlegare rike i den noverande regionen Khyber Pakhtunkhwa i Pakistan, rundt Peshawar. Det omfatta Peshawar-dalen og strekte seg etterkvart til både dagens Jalalabad-distrikt i Afghanistan og til Taxila i Pakistan. Under akamenidedynastiet og hellenismen var hovudstaden i riket Charsadda. Hovudstaden blei flytta til Peshawar av Kusjan-herskaren Kanisjka den store rundt år 127.

Gandhara fast rundt same tida Rigveda blei til (ca. 1500–1200 f.Kr.).^[1][2] Det blir omtalt i parsarboka Avesta som Vaēkərəta, den sjette vakraste staden i verda, skapt av Ahura Mazda.

Gandhara blei erobra av det persiske Akamenideriket på 500-talet f.Kr. I 327 blei det erobra av Aleksander den store, og seinare blei det del av Mauryariket. Det var eit senter for baktrisk parsisme, hinduisme^[3] og seinare greko-buddhisme. Riket er kjend for den greko-buddhistiske kunsten sin. Frå det første til det femte hundreåret blomstra det som del av Kusjanriket.

Etter at det blei erobrar av Mahmud av Ghazni i år 1001, forsvann namnet Gandhara. Under det muslimske styret blei området styrt frå Lahore eller Kabul. Under Mogulriket var det eit sjølvstendig distrikt som omfatta Kabul-provinsen.

1. ↑ «Rigveda 1.126:7, English translation by Ralph TH Griffith». 
2. ↑ Macdonell, Arthur Anthony (31. desember 1997), A History of Sanskrit Literature (på engelsk), Motilal Banarsidass Publ., ISBN 978-81-208-0035-9, henta 17. november 2024 
3. ↑ Schmidt, Karl J., An Atlas and Survey of South Asian History (på engelsk), M.E. Sharpe, ISBN 978-0-7656-3757-4, henta 17. november 2024