Utilitarisme

Utilitarisme, òg kjend som nytteetikk eller konsekvensetikk, er ein normativ konsekvensialistisk etisk teori som inneber at eit individ handlar rett dersom det fører til størst nytte for flest.^[1] Det er ikkje ein fleirtalsetikk, men eit kriterium basert på nettosummen av lyst/lykke. Målet er å skapa eit betre samfunn, ei handling er difor berre moralsk rett viss ho bidreg til å realisera eit godt formål. Ein skal velja den handlingsmåten som fører til best konsekvensar.^[2] Innanfor utilitarismen er David Hume, Jeremy Bentham, John Stuart Mill og John Rawls sentrale filosofar.

Det finst hovudsakleg to variantar innanfor utilitarisme:^[3]

• Handlingsutilitarisme har fokus på sjølve handlingane. For å seia at ei handling er rett, må ein vurdera konsekvensane som den spesifikke handlinga kan ha.
• Regelutilitarisme har fokus på handlingsreglar. Ei handling er moralsk rett dersom ho er i samsvar med ein handlingsregel som, sammenlikna med alternative reglar, er den regelen som vert tenkt å ha dei beste konsekvensane.

1. ↑ Sagdahl, Mathea Slåttholm (28. juni 2020). «konsekvensetikk». Store norske leksikon (på norsk bokmål). 
2. ↑ Aanesen, Karl Henrik. «Konsekvensetikken» (på Nynorsk). NDLA. Henta 4. november 2022.  CS1 maint: Unrecognized language (link)
3. ↑ «Utilitarisme», Filosofi.no (på norsk bokmål), henta 24. oktober 2022