Confucianisme

Lo confucianisme^[1] es un ensemble de doctrinas filosoficas, moralas, politicas e, dins una mendra mesura, religiosa eissidas de l'òbra atribuïda au filosòf chinés Confuci (551-479 avC). A l'origina de plusors corrents de pensada diferents, aquel ensenhament exerciguèt una influéncia considerabla en China ont a impregnat totei lei domenis de la vida, e mai en Corèa, en Vietnam, en Japon e dins lei vilas dau Sud-Èst Asiatic pobladas per de comunautats chinesas importantas. Tre lo sègle II avC, lo confucianisme s'establiguèt coma la doctrina d'Estat per lo poder imperiau. Concurrenciat per lo taoïsme e lo bodisme durant la premiera partida de l'Edat Mejana, lo confucianisme oficiau integrèt d'elements eissits d'aquelei religions per desvolopar un sistèma metafisic. Prenguèt ansin un aspècte pus religiós. Dich neoconfucianisme, aqueu confucianisme renovat remplacèt lo confucianisme ancian coma ideologia d'Estat fins a la disparicion de l'Empèri de China en 1911. Pasmens, en despiech de criticas de còps violentas, la pensada confucianista contunia d'aver una influéncia prefonda sus la societat chinesa.

Lo confucianisme es basat sus un ensemble d'obratges canonics ancians e de commentaris escrichs per Confuci eu meteis ò per de discípols jutjats importants coma Menci. Son objectiu iniciau es de melhorar l'èsser uman en prepausant un sistèma educatiu e una morala de seguir. Au finau, l'objectiu ultim de Confuci es de crear e de mantenir una societat armoniosa. Ansin, lo respècte dei rites sociaus, l'obeïssença ai superiors (assimilats au « paire ») e la benvolença envèrs leis inferiors ocupan una plaça importanta dins lo confucianisme. L'aspècte religiós dispareguèt dins lei premiers movements confucianistas car lei dieus e lei creaturas subrenaturalas, transformadas en vertuts ò en principis, èran pas indispensables. Aquò cambièt amb l'adopcion dau confucianisme coma ideologia oficiala e amb lo neoconfucianisme. Pasmens, en despiech d'aqueleis evolucions, lo divin aguèt jamai un ròtle centrau dins leis escòlas confucianistas. Ansin, lei confuceans pòdon aisament seguir lei precèptes edictats per Confuci e sei discípols e aquelei d'una religion pus tradicionala coma lo bodisme ò la religion tradicionala chinesa. Aquela plasticitat explica qu'es malaisat de definir lo nombre actuau de confuceans dins lo mond. Tanben, explica l'integracion dau confucianisme dins mai d'un sincretisme.

1. ↑ En pinyin Rújiā (儒家) que significa « Escòla dei letruts » e pus tard Rúxué (儒學) que significa « Ensenhament dei letruts »).