Gascon

Gascon

Gascon
Parlat en	França Espanha
Region	Nòva Aquitània Occitània Catalonha
Tipologia	SVO
Classificacion lingüistica
Lengas indoeuropèas Lengas italicas Lengas romanicas Lengas occitanoromanicas Occitan Gascon
Estatut oficial
Oficial de	Catalonha (Lenga cooficiau damb lo catalan, l'espanhòl)
Estatut de conservacion
Atudat EXExtinct (Atudat) Menaçat CRCritically endangered (En dangièr critic) SESeverely endangered (En dangièr sevèr) DEDevinitely endangered (En dangièr definitiu) VUVulnerable (Vulnerable) Segur NENot Endangered (Non en dangièr) ICHEL Red Book: Definitely Endangered Classada coma lenga menaçada (DE) per l''Atlàs de las lengas menaçadas dins lo mond
Còdis lingüistics
ISO 639-3	─[1]
Glottolog	gasc1240
Linguasphere	51-AAA-fa
Linguist List	oci-gsc
UNESCO	352
IETF	oc-gascon
Endangered	8631
Mòstra
Tots los èstes umans vasen liures e egaus de dignitat e de dret. Son arrasonats e dotats de consciéncia e deven har los uns dab los autes dens un esperit de frairèra.
Mapa

Lo gascon (prononciat [gasˈku(ŋ)] ^ⓘ;^[2] deu latin: vascōne) qu'ei un dialècte occitan parlat au sud e a l'oèst de Garona, en Gasconha e Bearn. Ua varietat de gascon, l'aranés, qu'ei lenga cooficiau en Catalonha ont que recèp la denominacion de «varietat locau d'occitan».

Lo gascon qu'ei ric d'ua grana istòria literària e politica. A despart d'autors màgers com Pèir de Garròs, qu'estó emplegat dens la vita juridica deus país gascons e de Bearn (dens aqueste cas, dinc a la Revolucion Francesa) mes tanben en dehòra : au País de Foish (gavidat peus vescomtes de Bearn) e dens las dependéncias deu Reiaume de Navarra: Hauta Navarra, Baisha Navarra e Sola. Qu'estó tanben emplegat, com lenga de comunicacion e medish com lenga mairana, en hèra lòcs de Guipuscoa.

1. ↑ ««639 Identifier Documentation: gsc»» (en anglés). SIL International. [Consulta: 22-03-2024]
2. ↑
   • Taupiac, Jacme (1963). La prononciation normalisée du gascon. 
   • (2018) Vocabulari fonetic basic der aranés. Institut d'Estudis Aranesi-Acadèmia Aranesa dera Lengua Occitana, p. 23. ISBN 978-84-09-06340-6.