Allozaur

Allozaur

Allosaurus
Marsh, 1877
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Infragromada	archozauromorfy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury gadziomiedniczne
Podrząd	teropody
Infrarząd	tetanury
(bez rangi)	karnozaury
Nadrodzina	allozauroidy
Rodzina	allozaury
Rodzaj	allozaur
Synonimy
Creosaurus Marsh, 1878 Labrosaurus Marsh, 1879 Epanterias Cope, 1878[1][2] ?Antrodemus Leidy, 1870 ?Apatodon Marsh, 1877
Gatunki
A. fragilis Marsh, 1877 (typowy) ?A. europaeus Mateus, Walen i Antunes, 2006 A. jimmadseni Chure i Loewen, 2020 ?A. tendagurensis Janensch, 1925 A. anax Danison, 2024
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Allozaur (Allosaurus) – rodzaj dużego teropoda z rodziny allozaurów (Allosauridae) należącej do karnozaurów (Carnosauria). żyjącego w późnej jurze, 155–145 mln lat temu. Nazwa Allosaurus, oznaczająca „inny jaszczur”, pochodzi od greckich słów αλλος/allos („inny”, „dziwny”) oraz σαυρος/sauros („jaszczur”). Pierwsze szczątki z pewnością należące do przedstawicieli tego rodzaju zostały opisane w 1877 roku przez Othniela Charlesa Marsha. Jako jeden z pierwszych dobrze poznanych teropodów przez długi czas wzbudzał zainteresowanie kręgów pozapaleontologicznych i był dinozaurem często pojawiającym się w filmach fabularnych i dokumentalnych.

Rodzaj ma skomplikowaną historię taksonomiczną i obejmuje nieokreśloną liczbę akceptowanych gatunków, spośród których najlepiej poznanym jest Allosaurus fragilis. Większość szczątków allozaurów pochodzi z północnoamerykańskiej formacji Morrison, materiał kopalny jest także znany z Portugalii i być może Tanzanii. Przez ponad połowę XX wieku był znany pod nazwą Antrodemus, jednak badania skamieniałości z Cleveland-Lloyd Dinosaur Quarry przywróciły nazwę Allosaurus i uczyniły allozaura jednym z najlepiej poznanych dinozaurów.

Allosaurus był dużym dwunożnym drapieżnikiem z wielką, wyposażoną w ostre zęby czaszką. Mierzył przeciętnie 8,5 m długości, jednak fragmentaryczne szczątki sugerują, że mógł osiągać ponad 12 m. W porównaniu z potężnymi tylnymi kończynami trójpalczaste kończyny przednie były niewielkie, a całe ciało równoważył długi, ciężki ogon. Jako główny duży drapieżnik formacji Morrison Allosaurus stał na szczycie łańcucha pokarmowego, prawdopodobnie polując na duże dinozaury roślinożerne, takie jak ornitopody, stegozaury i zauropody. Niektórzy paleontolodzy uważają, że allozaur prowadził stadny tryb życia i polował w grupach, podczas gdy inni twierdzą, iż dorosłe osobniki były wobec siebie agresywne, a zgromadzenia dużej ilości szczątków przedstawicieli tego rodzaju w jednym miejscu dowodzą, że samotne zwierzęta pożywiały się tą samą zdobyczą.