Brama Cylicyjska

Brama Cylicyjska (tr. Gülek Boğazı)

Turecka autostrada 021 (E90) przed wjazdem na przełęcz
Państwo	Turcja
Wysokość	1290 m n.p.m.
Pasmo	Taurus
Położenie na mapie Turcji Brama Cylicyjska (tr. Gülek Boğazı)
37°19′40″N 34°47′40″E/37,327778 34,794444

Brama Cylicyjska, Wrota Cylicyjskie^[1], Przełęcz Cylicyjska (tr. Gülek Boğazı) − wąska przełęcz w górach Taurus, najważniejsze połączenie między Cylicją i basenem Morza Śródziemnego oraz Wyżyną Anatolijską. Południowy kraniec znajduje się 44 km na północ od miasta Tars. Brama Cylicyjska położona jest obecnie w prowincji Mersin, która graniczy z prowincją Adana.

W czasach starożytnych brama została nazwana w języku greckim Cilicia Pylai (Brama Cylicji)^[2]. Krzyżowcy nazywali to miejsce Bramą Judei, a Arabowie Darb as-Salama. Turecka nazwa Gülek wywodzi się od armeńskiej wsi Gogulak (Gugulak, Gułag), łac. Gogulat lub Coqelaquus znajdującej się przed samą przełęczą^[3].

Przełęcz powstała w wyniku erozyjnego działania wód Gökoluk^[4], płynącej dnem doliny i była początkowo wąską ścieżką dla karawan. Był to wąwóz ograniczony po obu stronach stromymi ścianami skał o wysokości do kilkuset metrów, który odgrywał ważną rolę w historii regionu. Z biegiem czasu przejście przez przełęcz zostało stopniowo poszerzone^[5].

Obecnie przez przełęcz biegnie autostrada 021, będąca częścią projektowanego korytarza śródziemnomorskiego z Ankary do Adana przez przełęcz w okolice Tarsu.