Cheilocystyda

Cheilocystydy, zwane też cystydami marginalnymi (l. poj. łac. cheilocystidium, l.mn. cheilocystidia, ang. cheilocystids) – rodzaj cystyd występujący na brzegu lub ostrzu blaszek lub rurek u grzybów^[1]. Mogą być tej samej wysokości co podstawki, lub wyższe, zwykle odróżniają się od nich wielkością i kształtem. Zazwyczaj są rozdęte – maczugowate, wrzecionowate, butelkowate, czasami zakończone kończykiem lub niewielką główką^[2]. Przeważnie też można je dostrzec przez lupę, a czasami nawet gołym okiem (jako omszenie blaszki). Odgrywają dużą rolę przy mikroskopowym oznaczaniu niektórych gatunków grzybów, np. Inocybe (strzępiak) czy Mycena (grzybówka)^[1]. U dzwonkówki czarniawej (Entoloma serrulatum) są wewnątrzkomórkowo wybarwione niebieskim pigmentem i występują tak licznie na ostrzach blaszek, że ostrza te są wyraźnie kontrastujące^[3].

Cystydy występujące na ścianach blaszek to pleurocystydy. Na blaszkach mogą też występować cystydy inkrustowane – metuloidy^[2].

• 
  Cheilocystydy u pochwiaka okazałego
• 
  Cheilocystydy u kruchaweczki zaroślowej
• 
  Cheilocystydy u Psilocybe superaeruginosa
• 
  Cheilocystydy u Psilocybe pelliculosa
• 
  Cheilocystydy na ostrzach blaszek dzwonkówki czarniawej

Czasami wyróżnia się cheilocysty. Tą nazwą obejmuje się cystydy występujące zarówno na ostrzu blaszek, jak i na brzegach porów^[4].