Cursus honorum

Cursus honorum (łac. ścieżka zaszczytów) – pojęcie oznaczające ścieżkę awansów w imperium rzymskim, czyli normy wyznaczające porządek obejmowania poszczególnych funkcji publicznych i tworzące z tego tytułu specyficzną „drabinę”.

Termin ten stosowany jest zwyczajowo w odniesieniu do senatorów rzymskich, których kariera była sprecyzowana: w epoce republiki określana tradycją i aktami prawnymi, a w czasach cesarstwa dodatkowo wolą princepsa (pierwszego senatora). Wyjątki od kierujących nią zasad były rzadkie i powodowane wyjątkowymi okolicznościami^[1]. Idea cursus honorum polegała na tym, aby zdobywać doświadczenie na mniej ważnych stanowiskach przed objęciem ważniejszych i bardziej odpowiedzialnych.

W starożytnym Rzymie, gdzie termin ten powstał, cursus honorum obejmował drogę awansu politycznego mężczyzn z rodzin senatorskich. System ten rozwijał się w czasach republiki rzymskiej, gdyż wcześniej, w okresie Rzymu monarchicznego senat stanowił jedynie przyboczną radę króla, a więc cursus honorum z powodu braku formalnych urzędów nie istniał.