Our website is made possible by displaying online advertisements to our visitors.
Please consider supporting us by disabling your ad blocker.

Responsive image


Diapsydy

Diapsydy
Diapsida
Osborn, 1903
Ilustracja
Czaszka diapsydalna
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

zauropsydy

Podgromada

diapsydy

Diapsydy (Diapsida, z gr. di – dwa + apsis – łuk) – grupa owodniowców z gromady zauropsydów (Sauropsida), w których czaszce rozwinęły się dwie pary otworów skroniowych (po dwa – górny i dolny – za każdym okiem), przez które przewleczone są silne mięśnie szczęk. Dzięki temu czaszka stała się lżejsza a szczęki bardziej ruchliwe. Choć część diapsydów wtórnie straciła jedną lub obie pary otworów skroniowych (m.in. węże), są nadal zaliczane do tej grupy, gdyż ich przodkowie mieli diapsydalną budowę czaszki.

Diapsydy to najbardziej zróżnicowana i najliczniej reprezentowana grupa „gadów”. Pierwsi jej przedstawiciele (z grupy Araeoscelidia, m.in. rodzaj Petrolacosaurus) pojawili się pod koniec karbonu a największy rozkwit osiągnęła ona w erze mezozoicznej.

Jeśli diapsydy mają być grupą monofiletyczną, należy do nich zaliczyć także ptaki, będące wyspecjalizowaną grupą teropodów. Choć żółwie przez większość naukowców zaliczane są do anapsydów, niektórzy uważają, że i one są diapsydami, które wtórnie straciły otwory skroniowe[1][2][3].

  1. O. Rieppel, M. deBraga, Turtles as diapsid reptiles, „Nature”, 384 (6608), 1996, s. 453–455, DOI10.1038/384453a0 [dostęp 2022-10-19] (ang.).
  2. Rafael Zardoya, Axel Meyer, Complete mitochondrial genome suggests diapsid affinities of turtles, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”, 95 (24), 1998, s. 14226–14231, DOI10.1073/pnas.95.24.14226, PMID9826682, PMCIDPMC24355 [dostęp 2022-10-19] (ang.).
  3. Rieppel, O. (2000). "Turtles as diapsid reptiles." Zoologica Scripta Volume 29, Number 3, pp. 199-212.

Previous Page Next Page






Diapsida AF ثنائيات الأقواس Arabic Diapsida AST Диапсиди Bulgarian ডায়াপসিড Bengali/Bangla Diàpsids Catalan Diapsida CEB Diapsida Czech Diapsida German Diapsid English

Responsive image

Responsive image