Dysplazja (zmiana przedrakowa)

Ten artykuł dotyczy zmiany przedrakowej. Zobacz też: dysplazja (zaburzenie rozwojowe).

Dysplazja (łac. dysplasia, z gr. dys = zły + plassein = tworzyć, kształtować) – nieprawidłowości w wyglądzie komórek (zmiany cytologiczne) oraz zaburzenia w architekturze tkanki wskazujące na wczesny krok w kierunku transformacji nowotworowej, zaburzeniami budowy komórek (polimorfizm, nieprawidłowości jąder), ich dojrzewania i różnicowania (liczne mitozy) oraz struktury (utrata biegunowości komórek i warstwowości jąder). Zjawisko dysplazji polega na stopniowej przebudowie dotychczas zdrowego narządu. To zaburzone różnicowanie jest ograniczone do warstwy nabłonkowej (dysplazja dotyczy głównie nabłonka i tkanki łącznej) i nie ulega inwazji do głębszych tkanek – nie przekracza błony podstawnej.

Dysplazja jest najbardziej stałym wykładnikiem histopatologicznym stanu przedrakowego nabłonka. Dysplazja bywa nawet określana jako stan przejściowy między rozrostem (hiperplazją) a nowotworem.

Terminem dysplazja określa się także zmiany proliferacyjno-zanikowe w sutku (mastopatia) powstające pod wpływem zaburzeń hormonalnych. Ponieważ tego typu zmiany w sutku nie są stanem przednowotworowym, nazywa się je łagodnymi dysplazjami sutka.