Filmografia Alfreda Hitchcocka

Alfred Hitchcock (1899–1980) w trwającej 60 lat karierze wyreżyserował 53 filmy fabularne^[1]. Za swoją pracę był pięciokrotnie nominowany do nagrody Akademii Filmowej w kategorii dla najlepszego reżysera^[2] i raz do Złotego Globu^[3]. W 1968 został uhonorowany przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej (AMPAS) nagrodą im. Irvinga G. Thalberga^[4]. Uznawany jest za jednego z najwybitniejszych^[5] i najbardziej wpływowych reżyserów w historii kinematografii^[6]. Określany mianem „mistrza suspensu”^[7].

Pracę w branży filmowej rozpoczął w 1919, będąc zatrudnionym w charakterze dorywczym przez kompanię Famous Players-Lasky, realizującej filmy dla Paramount Pictures^[8]. Początkowo zajmował się projektowaniem napisów i scenografii^[9]. W 1925 wyreżyserował swój pierwszy film – niemy dramat kryminalny Ogród rozkoszy^[10]. Zrealizowany dwa lata później Lokator zyskał przychylne recenzje krytyków, stając się pierwszym sukcesem komercyjnym w jego dorobku^[11] i pierwszym, w którym wystąpił w roli cameo^[12]. W 1929 Hitchcock wyreżyserował dreszczowiec kryminalny Szantaż, uznawany za pierwszy brytyjski film dźwiękowy^[a][13]. Zrealizowane przez niego w latach 30. XX wieku dwa filmy – 39 kroków (1935) i Starsza pani znika (1938) – należą według Brytyjskiego Instytutu Filmowego (BFI) do najwybitniejszych filmów tamtejszej kinematografii XX wieku^[14].

W 1939 przeprowadził się do Stanów Zjednoczonych^[15], gdzie reżyserował hollywoodzkie produkcje. Dreszczowiec psychologiczny Rebeka (1940), z Laurence’em Olivierem i Joan Fontaine^[16], spośród jedenastu nominacji do nagrody Akademii Filmowej, otrzymał statuetkę dla najlepszego filmu^[17]. Do innych ważnych produkcji reżysera z lat 40. zalicza się: Podejrzenie (1941) z Carym Grantem i Fontaine^[18], Cień wątpliwości (1943) z Teresą Wright i Josephem Cottenem^[19], Urzeczoną (1945) z Ingrid Bergman i Gregorym Peckiem^[20], Osławioną (1946) z Grantem i Bergman^[21] oraz Sznur (1948) z Jamesem Stewartem^[22].

W latach 50. nawiązał współpracę z Grace Kelly, która zagrała w trzech reżyserowanych przezeń filmach – M jak morderstwo (1954)^[23], Oknie na podwórze (1954)^[24] oraz Złodzieju w hotelu (1955)^[25]. Za namową agenta Lew Wassermana^[26], został gospodarzem serialu kryminalnego Alfred Hitchcock przedstawia (emitowanego od 1955 do 1962), który przyniósł mu ogólnokrajową rozpoznawalność^[27]. Nagrodzono go Złotym Globem dla najlepszego programu telewizyjnego^[28]. W 1958 zrealizował melodramatyczny dreszczowiec psychologiczny Zawrót głowy ze Stewartem i Kim Novak^[29] – w 2008 American Film Institute (AFI) uznał go za „najlepszy kryminał”^[30]. Rok później wyreżyserował dreszczowiec sensacyjno-szpiegowski Północ, północny zachód z Grantem i Evą Marie Saint^[31]. W latach 60. zrealizował takie produkcje, jak Psychoza (1960), będąca największym sukcesem komercyjnym w jego karierze^[32], Ptaki (1963) z Tippi Hedren^[33] i Marnie (1964), gdzie aktorce partnerował Sean Connery^[34]. Dreszczowiec kryminalny Szał (1972) uchodzi za arcydzieło późnego okresu kariery reżysera^[35].

Sześć wyreżyserowanych przez Hitchcocka filmów – Rebeka, Urzeczona, Osławiona, Okno na podwórze, Północ, północny zachód oraz Psychoza – było zestawianych w pierwszej dziesiątce podsumowań roku w amerykańskim box offisie. Czternaście produkcji uzyskało przynajmniej jedną nominację do Oscara w dowolnej kategorii, z czego pięć zdobyło co najmniej jedną statuetkę. Dziewiętnaście produkcji reżysera, po uwzględnieniu inflacji, przekroczyło sumę 100 milionów dolarów dochodu z biletów na rynku krajowym^[36].