Francuski kalendarz rewolucyjny

Ten artykuł od 2012-10 zawiera treści, przy których brakuje odnośników do źródeł.

Należy dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dodanie listy źródeł bibliograficznych jest problematyczne, ponieważ nie wiadomo, które treści one uźródławiają.
Sprawdź w źródłach: Encyklopedia PWN • Google Books • Google Scholar • Federacja Bibliotek Cyfrowych • BazHum • BazTech • RCIN • Internet Archive (texts / inlibrary)
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.

Francuski kalendarz rewolucyjny, wł. francuski kalendarz republikański^[a] (fr. calendrier républicain, calendrier révolutionnaire français) – kalendarz wprowadzony 5 października 1793 (14 Vendémiaire roku II) przez Konwent republikański w rewolucyjnej Francji. Obszerną instrukcję uzupełniającą wydano 24 listopada 1793 (4 Frimaire roku II)^[1]. Napoleon Bonaparte 9 września 1805 (22 Fructidor roku XIII) podpisał akt prawny przywracający kalendarz gregoriański od 1 stycznia 1806 (11 Nivôse roku XIV)^[2]. Wprowadzony jeszcze, ale na krótko w 1871 przez Komunę Paryską (miesiące germinal i floréal roku LXXIX). Projekt kalendarza opracował Gilbert Romme, a nazwy miesięcy i dni wymyślił poeta Philippe Fabre d’Églantine. Era chrześcijańska zastąpiona została erą republikańską.

Lata liczono od 22 września 1792, daty ustanowienia pierwszej republiki francuskiej^[3]. Co czwarty rok miał być przestępnym, ale w praktyce starano się utrzymać początek roku w dniu równonocy jesiennej. Długość roku pozostała ta sama co w kalendarzu gregoriańskim. Rok zawierał 12 miesięcy po 30 dni oraz 5 (6 w latach przestępnych) dodatkowych dni świątecznych, tak zwanych Dni Sankiulotów (les Sans-cullotides). Czteroletni cykl nazwano francjadą (le franciade) na wzór olimpiady. Rok przestępny był trzecim rokiem francjady (zatem rok III, VII i XI), dodatkowy dzień przypadał 22 września 1795 i 1799 oraz 23 września 1803^[4].

Na miejsce świąt kościelnych wprowadzono święta narodowe z dniem zdobycia Bastylii jako najważniejszym. Każdy dzień w roku został nazwany na cześć zwierząt, roślin, narzędzi pracy, minerałów czy też zjawisk.

Podstawą kalendarza był almanach napisany w 1788 przez Pierre Sylvain Maréchala pt. Kalendarz dzielnych ludzi (fr. Almanach des Honnêtes Gens)^[5][6].