Gdanisko (dansker, danzker) – wykusz lub wieża usytuowana na zewnątrz linii murów obronnych i połączona z zamkiem krytym, biegnącym na wysokości pierwszego piętra, gankiem, który miał formę krytego przejścia wspartego na arkadach. Gdanisko występowało w średniowiecznych przede wszystkim krzyżackichzamkach warownych i pełniło funkcję wieży ustępowej (latryny)[1]. Zaopatrzone w strzelnice pełniły również funkcje obronne spełniając rolę dodatkowej wieży, wysuniętej przed obwód murów zamkowych[2].
Gdaniska budowano tak, by wszystkie nieczystości ze znajdujących się w nim szaletów spadały do fosy, odprowadzenie ich zapewniała płynąca poniżej woda[3].
Gdaniska były murowane z cegły lub drewniane, tak jak na zamku w Ragnecie[4].
↑Witold Szolginia: Ilustrowana encyklopedia dla wszystkich. Architektura i Budownictwo. Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, 1975, s. 70.
↑Sztuka świata. Słownik terminów A-K. tom 17. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, s. 148. ISBN 978-83-213-4726-4.
↑SławomirS.JóźwiakSławomirS., JanuszJ.TrupindaJanuszJ., Krzyżackie zamki komturskie w Prusach. Topografia i układ przestrzenny na podstawie średniowiecznych źródeł pisanych, Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, 2012, s. 385, ISBN 978-83-231-2896-0, OCLC812677814.
↑Sławomir Jóźwiak, Janusz Trupinda, Krzyżackie zamki komturskie w Prusach. Topografia i układ przestrzenny na podstawie średniowiecznych źródeł pisanych, Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Toruń 2012, s ISBN 978-83-231-2896-0