Heloiza

Ten artykuł dotyczy postaci historycznej. Zobacz też: Heloiza – imię.

Heloiza (łac. Heloisa, fr. Héloïse; ur. ok. 1098, zm. 15 maja 1164 w klasztorze Parakleta) – francuska zakonnica, ksieni, jedna z najbardziej znanych kobiet swoich czasów i całego średniowiecza. Jedna z najbardziej uczonych kobiet wieków średnich. Nie jest nieprawdopodobne, że jej ojcem był wysoki urzędnik królewski Francji Gilbert de Garlande znany jako Païen, brat Étienne'a de Garlande, który przed swoim czasem został potępiony jako „libertyn” przez swojego krytyka Yvesa de Chartresa. Możliwe też, że jej ojcem był niejaki Jean, syn członka orszaku pani z Montlhéry, Hodierny de Gometz, który został księdzem przed 1096 rokiem i mianowany kanonikiem Saint-Germain-l’Auxerrois. Matka Heloizy miała na imię Hersynda. Prawdopodobnie, można ją utożsamić z fundatorką opactwa Fontevrault w latach 1101-1115, która jako sierota była wychowywana przez braci z potężnej rodziny Angewinów i przez drugie małżeństwo otrzymała tytuł Pani Montsoreau. Nie znajdujemy jednak w dokumentach z epoki, które jej dotyczyły, jakiejkolwiek wzmianki o nieślubnym urodzeniu Heloizy. Znana z romantycznego związku z filozofem Piotrem Abelardem i udziału w jego burzliwych losach. Abelard i Heloiza pozostawili po sobie obszerny zbiór Listów, Heloiza jest także współautorką dzieła Problemata Heloisae. Jako opatka Argenteuil i klasztoru Parakleta zasłynęła dużymi zdolnościami administracyjnymi i wielką pobożnością. Matka Astrolabiusza.