Klauzula (poezja)

Klauzula – końcowy odcinek wersu w dowolnym wierszu, w którym musi nastąpić spadek lub wzrost ciśnienia intonacji głosowej w strunach głosowych u człowieka. W klauzuli skupiają się czynniki delimitacyjne, czyli takie, które wyodrębniają wers, ustalają jego granicę^[1]. Niekiedy w klauzuli występuje rym. Klauzula niekoniecznie musi być jednoznaczna z końcem zdania (tak jest w średniowiecznym wierszu zdaniowym), gdyż w wierszu może występować przerzutnia.

Generalnie rzecz biorąc, klauzule w wierszu polskim dzielą się na żeńskie (paroksytoniczne) i męskie (oksytoniczne).

W wierszu Adama Asnyka Ulewa wersy nieparzyste mają klauzulę męską a parzyste żeńską.

Na szczytach Tatr, na szczytach Tatr,

Na sinej ich krawędzi,

Króluje w mgłach świszczący wiatr

I ciemne chmury pędzi.

Wobec paroksytonezy w wersyfikacji polskiej zdecydowanie przeważa klauzula żeńska.

Zobacz hasło klauzula w Wikisłowniku