bogini morskiej piany, opiekunka żeglarzy | |
Leukotea – rzeźba Jeana-Jules'a Allasseura w południowej fasadzie Cour Carrée w Luwrze | |
Występowanie | |
---|---|
Teren kultu | |
Odpowiednik |
Mater Matuta (rzymski) |
Leukotea (gr. Λευκοθέα „Biała bogini”, łac. Leucothea) – bogini morska w mitologii greckiej, czczona później także przez Rzymian.
Utożsamiano ją z Ino, która po samobójczym skoku do morza miała zostać przemieniona w nereidę. Na Rodos identyfikowano ją natomiast z Halią[a]. Poświęcono jej jeden z hymnów orfickich (LXXIV).
Była czczona jako opiekunka żeglarzy i bogini morskiej piany[1], do której podczas sztormów żeglarze zanosili modły z prośbą o ocalenie i bezpieczne dotarcie do portu. Wraz z synem Palajmonem oboje odbierali też cześć jako opiekunowie rozbitków[2]. Jako taka, w eposie Homera ratuje przed utonięciem Odyseusza, rzucając mu cudowną przepaskę[b] i umożliwiając dotarcie wpław do lądu (Pieśń V, 333-353)[3].
Przez Rzymian została utożsamiona z Mater Matutą, a Palajmon – z Portunusem.
Nierzadko mylona z nimfą Leukotoe, kochanką Heliosa (lub Apollina), opisaną w Przemianach Owidiusza.
Postać jej inspirowała twórców w późniejszych epokach. Utwór poetycki poświęcił jej angielski poeta Keith Douglas. W Polsce temat bogini został literacko przetworzony w Leukotea: powieść z dziejów starożytnego Rzymu i wydany anonimowo w 1915 przez poznańską Księgarnię Św. Wojciecha[4].
Jej imieniem nazwano odkrytą w 1855 asteroidę z głównego pasa słonecznego, skatalogowaną pod numerem 35.
<ref>
dla grupy o nazwie „uwaga”, ale nie odnaleziono odpowiedniego znacznika <references group="uwaga"/>