Our website is made possible by displaying online advertisements to our visitors.
Please consider supporting us by disabling your ad blocker.
Malta
| |||||
| Hymn: L-Innu Malti | |||||
| Ustrój polityczny | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Stolica | |||||
| Prezydent | |||||
| Premier | |||||
| Powierzchnia |
316 km²[1] | ||||
| Populacja (2024) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
1783 os./km² | ||||
| Kod ISO 3166 |
MT | ||||
| Waluta |
1 euro = 100 eurocentów (EUR, €)[1] | ||||
| Telefoniczny nr kierunkowy |
+356 | ||||
| Domena internetowa | |||||
| Kod samochodowy |
M | ||||
| Kod samolotowy |
9H | ||||
| Strefa czasowa | |||||
| Narody i grupy etniczne |
• Maltańczycy: 71.82%, | ||||
| Język urzędowy | |||||
| Religia dominująca | |||||
| PKB (2023) • całkowite • na osobę |
|||||
| PKB (PSN) (2023) • całkowite • na osobę |
| ||||
| |||||
Położenie na mapie
| |||||
Malta, Republika Malty (malt. Repubblika ta’ Malta, ang. Republic of Malta) – wyspiarskie państwo-miasto[4][5][6] położone w Europie Południowej, na Morzu Śródziemnym, 81 km na południe od Włoch[7]. Obejmuje cały archipelag Wysp Maltańskich, jednakże większość ludności mieszka na głównej wyspie o tej samej nazwie, w zespole miejskim Valletty – stolicy Malty[8].
Malta ma historię sięgającą tysięcy lat. Cywilizacja na Malcie zaczęła rozwijać się ponad 7000 lat temu[9]. W jaskini Għar Dalam odnaleziono ceramikę stworzoną przez człowieka z około 5000 r. p.n.e.[10][11] Pierwsze większe budowle na Malcie – megalityczne świątynie zaczęto budować około 3600 r. p.n.e. Są one najstarszymi stojącymi budowlami w Europie i jednymi z najstarszych na świecie[12][13], są starsze niż piramidy w Egipcie[9]. W podobnym okresie powstało Hypogeum Ħal Saflieni. Spuścizną tych budowli jest kilkanaście ruin, z czego siedem zostało wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO[14][15]. Przez następne wieki wyspy maltańskie były pod panowaniem m.in. Fenicjan i Kartaginy (800–218 p.n.e.), Starożytnego Rzymu (218 p.n.e.–870 n.e.), Arabów (870–1091), Hrabstwa i Królestwa Sycylii (1091–1530), Zakonu Maltańskiego (1530–1798) oraz Wielkiej Brytanii (1800–1964/1974). Losy wysp maltańskich mają dziś odzwierciedlenie w kulturze, języku i architekturze. Przykładem tego jest Valletta z 320 zabytkami, co czyni ją jednym z najbardziej zagęszczonych obszarów zabytkowych na świecie. Także ona została wpisana na listę światowego dziedzictwa UNESCO[16].
Współczesna Malta jest krajem rozwiniętym o bardzo wysokim wskaźniku rozwoju społecznego (plasując się między Francją i Włochami)[17], dobrej jakości życia (w rankingu plasuje się pomiędzy Niemcami, Słowenią a Wielką Brytanią)[18] oraz wysokim wskaźniku zadowolenia z życia (14. miejsce na świecie)[19][20]. Jest członkiem Unii Europejskiej oraz kilkunastu organizacji międzynarodowych, w tym ONZ, OBWE, Wspólnoty Narodów i EuroMed. Obowiązującą walutą jest euro. Językami urzędowymi są maltański i angielski. Malta leży w strefie klimatu subtropikalnego[21] typu śródziemnomorskiego[22], z krótkimi, bardzo łagodnymi zimami, długim okresem z letnimi temperaturami oraz 300 dniami słonecznymi rocznie[23].
- ↑ a b c d e Malta. Europa.eu. [dostęp 2024-08-27]. (pol.).
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiecensusBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ a b c d Dane dotyczące PKB na podstawie szacunków Międzynarodowego Funduszu Walutowego na rok 2023: International Monetary Fund: World Economic Outlook Database, April 2023. [dostęp 2023-05-20]. (ang.).
- ↑ Department of Information of Malta: Flags, Symbols and their uses.
- ↑ Creativemalta.gov.mt: Draft National Strategy for the Cultural and Creative Industries – Creative Malta. [dostęp 2014-10-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-07-28)].
- ↑ „This very crowded isle: England is most over-populated country in EU” – Daily Mail.
- ↑ Od Żebbuġ w Republice Malty o współrzędnych geograficznych 36°04′48,2″N 14°15′06,7″E/36,080056 14,251861 do Cava d’Aliga (Scicli) we Włoszech o współrzędnych geograficznych 36°43′22,5″N 14°41′10,9″E/36,722917 14,686361 – Google Maps.
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieeurostat-fuaBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ a b The Prehistoric Archaeology of the Temples of Malta – bradshawfoundation.com.
- ↑ Għar Dalam. heritagemalta.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-06-30)]. – Heritage Malta.
- ↑ Għar Dalam – showcaves.com.
- ↑ Ian Shaw, Robert Jameson: A Dictionary of Archaeology. John Wiley & Sons, 2008, s. 374. ISBN 978-0-470-75196-1. [dostęp 2015-09-05].
- ↑ Emma Blake, A. Bernard Knapp: The Archaeology of Mediterranean Prehistory. John Wiley & Sons, 2008, s. 158–161. ISBN 978-1-4051-3724-9. [dostęp 2015-09-05].
- ↑ Megalithic Temples of Malta – UNESCO.
- ↑ Ħal Saflieni Hypogeum – UNESCO.
- ↑ City of Valletta – UNESCO.
- ↑ 2018 Human Development Report – United Nations Development Programme (Program Narodów Zjednoczonych ds. Rozwoju).
- ↑ Worldwide quality-of-life index – The Economist, 2005.
- ↑ University of Leicester produces the first-ever 'world map of happiness' – eurekalert.org.
- ↑ University of Leicester Produces the first ever World Map of Happiness – University of Leicester (Uniwersytet w Leicester).
- ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwietroll-paffenBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwiekoeppenBŁĄD PRZYPISÓW - ↑ Błąd w przypisach: Błąd w składni elementu
<ref>. Brak tekstu w przypisie o nazwieM&GBŁĄD PRZYPISÓW
Previous Page Next Page
