Manufaktura (łac. manus- „ręka”, manufactura „rękodzieło”) – zakład skupiający rzemieślników jednej lub więcej specjalności[1]. Manufaktury umożliwiały podział pracy, doskonalenie narzędzi i specjalizację, przyczyniając się do zwiększenia wydajności pracy[1].
Manufaktury dzieli się na rozproszone – gdy produkcja odbywa się w małych warsztatach podporządkowanych wspólnemu kierownictwu i scentralizowane – gdy robotnicy zgromadzeni są w jednym miejscu. Ten pierwszy sposób organizacji produkcji zbliżony jest do systemu nakładczego[2].