Nemegtozaury

Nemegtozaury

Nemegtosauridae
Upchurch, 1995
Głowa nemegtozaura
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Infragromada	archozauromorfy
(bez rangi)	archozaury
(bez rangi)	Ornithodira
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury gadziomiedniczne
Podrząd	zauropodomorfy
Infrarząd	zauropody
(bez rangi)	Titanosauria
Rodzina	nemegtozaury
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Nemegtozaury (Nemegtosauridae) – rodzina zauropodów z grupy tytanozaurów (Titanosauria). Została nazwana w 1995 roku przez Paula Upchurcha, który zaliczył ją do grupy diplodokokształtnych (Diplodocoidea)^[1], co było zgodne z interpretacją Nowińskiego, który zaklasyfikował Nemegtosaurus mongoliensis, gatunek typowy rodziny, do grupy Dicraeosaurinae^[2] (=Dicraeosauridae), obecnie uznawanej za blisko spokrewnioną z Diplodocidae. Również w swoich późniejszych publikacjach Upchurch włączał Nemegtosauridae do Diplodocoidea^[3][4], jednak według analiz innych autorów grupa ta należała nie do Diplodocoidea, lecz Titanosauria^[5][6][7][8]. W 2004 roku Upchurch, Barrett i Peter Dodson przedstawili definicję filogenetyczną Nemegtosauridae, zgodnie z którą do tej grupy należałyby wszystkie zauropody bliżej spokrewnione z nemegtozaurem niż z diplodokiem. Według ich analizy – podobnie jak w przypadku wcześniejszych analiz Upchurcha – nemegtozaury należały do Diplodocoidea^[9], jednak w przypadku ich przynależności do Titanosauria Nemegtosauridae w rozumieniu Upchurcha i in. byłyby młodszym synonimem nazwy Macronaria^[8]. W 2004 roku Apesteguía i w 2005 niezależnie od niego Wilson przedstawili odmienną definicję, uwzględniającą przynależność nemegtozaurów do Titanosauria – według niej klad Nemegtosauridae obejmowałby wszystkie taksony bliżej spokrewnione z nemegtozaurem niż z saltazaurem^[10][8]. Zgodnie z analizami filogenetycznymi przeprowadzonymi przez Curry Rogers i Forster^[6] oraz Wilsona^[7] do tak definiowanych Nemegtosauridae należałyby rodzaje Nemegtosaurus, Rapetosaurus i Quaesitosaurus^[8], a według analizy Zahera i in. – również Tapuiasaurus, który jest bliżej spokrewniony z rapetozaurem niż z nemegtozaurem. Autorzy nie uwzględnili w analizie rodzaju Quaesitosaurus^[11].

Czaszka znanych nemegtozaurów cechowała się wydłużonym rostrum z prostymi kośćmi przedszczękowymi, cylindrycznymi zębami ciągnącymi się do wysokości okna poprzedzającego okno przedoczodołowe, nachylonymi ku przodowi kośćmi kwadratowymi i nozdrzami zewnętrznymi cofniętymi do poziomu oczodołów. Tego typu wydłużona czaszka niezależnie powstała również u przedstawicieli grupy Diplodocidae. Nemegtosauridae są znane w zapisie kopalnym od aptu do mastrychtu^[11].