Operacja Allied Force

Operacja Allied Force

Belgrad podczas bombardowania (1999)
Konflikt	wojna w Kosowie
Czas konfliktu	1996–1999
Terytorium	Kosowo
Strony konfliktu
UÇK  Jugosławia
Podmiot interweniujący
NATO
Przyczyny operacji
• czystki etniczne i eksodus ludności Kosowa • fiasko rozmów w Rambouillet
Cele operacji
• zakończenia działań zbrojnych • zmuszenie do wycofania serbskich jednostek z Kosowa • wymuszenie zgody na rozmieszczenie sił pokojowych • wymuszenie zgody na powrót uchodźców • wymuszenie powrotu do negocjacji pokojowych
Czas operacji	24 marca – 10 czerwca 1999
Obszar operacji	Federalna Republika Jugosławii
Siły przydzielone do operacji	350–400 samolotów, 10 okrętów
Wydzielone operacje składowe	operacja humanitarna Allied Harbour
Rezultaty operacji
Zwycięstwo NATO: • wycofanie jednostek serbskich z Kosowa • wprowadzenie do Kosowa sił pokojowych KFOR • powrót do Kosowa uchodźców i wygnańców
Straty prowadzącego operację
• utracone 2 samoloty (F-117, F-16) • utracone 2 helikoptery AH-64 Apache • 2 ofiary śmiertelne katastrofy śmigłowca AH-64 Apache
Ofiary cywilne	489 do 528 osób
Multimedia w Wikimedia Commons

Operacja Allied Force – przeprowadzona przez siły Sojuszu Północnoatlantyckiego (NATO) między 24 marca i 20 czerwca 1999 roku operacja lotnicza w Federalnej Republice Jugosławii, mająca doprowadzić do zakończenia czystek etnicznych na terenie Kosowa i przywrócenia wieloetnicznego charakteru tej prowincji oraz wymuszenia procesu demokratyzacji w Jugosławii.

Wobec nieskuteczności podejmowanych wcześniej działań dyplomatycznych Sojusz Północnoatlantycki zdecydował się przeprowadzić operację militarną, którą nazwano „pierwszą w historii wojną o prawa człowieka”. Wywołała doktrynalne i publiczne spory na temat tej interwencji, zwłaszcza zaś jej podstaw prawnych. Po raz pierwszy bowiem w historii Sojusz Północnoatlantycki przeprowadził operację wojskową bez autoryzacji Organizacji Narodów Zjednoczonych. Interwencja NATO pogłębiła jednak katastrofę humanitarną, jaka miała miejsce już przed jej rozpoczęciem, toteż – niezależnie od „Allied Force” – Stany Zjednoczone, a następnie cały Sojusz, podjęły drugą operację – skierowaną na niesienie pomocy humanitarnej, pod nazwą „Allied Harbour”.

Sojusznicza operacja Allied Force stanowiła kolejny wyraz – po operacjach nad Bośnią i Hercegowiną w latach 1992–1995 – postępującej transformacji Sojuszu Północnoatlantyckiego, który przekształcił się z organizacji stricte defensywnej w zdolną do działania poza terytorium państw członkowskich, na peryferiach Europy, zdolną do prowadzenia tam długotrwałych operacji w celu stabilizowania sytuacji kryzysowych.