Opistocelikaudia

Opistocelikaudia

Opisthocoelicaudia skarzynskii
Borsuk-Bialynicka, 1977
Okres istnienia: 70 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 70/70 ↓ 70/70
Kompletny szkielet eksponowany w Muzeum Ewolucji Instytutu Paleobiologii PAN
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury gadziomiedniczne
Podrząd	zauropodomorfy
Infrarząd	zauropody
(bez rangi)	Titanosauria
Rodzina	saltazaury
Podrodzina	Opisthocoelicaudiinae
Rodzaj	opistocelikaudia
Gatunek	Opisthocoelicaudia skarzynskii
Multimedia w Wikimedia Commons

Opistocelikaudia (Opisthocoelicaudia) – rodzaj wymarłego dinozaura z grupy zauropodów, żyjącego w kredzie późnej na terenach współczesnej pustyni Gobi w Mongolii. Obejmuje jeden gatunek Opisthocoelicaudia skarzynskii. W dobrze zachowanym szkielecie brakuje tylko głowy i szyi, dzięki czemu opistocelikaudia należy do najlepiej poznanych zauropodów z kredy późnej. Ślady zębów na kościach wskazują, że zwłokami zwierzęcia żywiły się duże dinozaury mięsożerne, które być może oderwały brakujące szczątki. Szkielet wydobyli w 1965 polscy i mongolscy naukowcy. Dotychczas poznano jeszcze tylko dwa kolejne, znacznie mniej kompletne okazy, w tym część obręczy barkowej i fragmentaryczny ogon.

Jako względnie niewielki zauropod Opisthocoelicaudia mierzyła 11,4 m długości. Jak inne zauropody, cechowała się małą głową kończącą bardzo długą szyję oraz baryłowatym tułowiem wznoszącym się na czterech kolumnowatych kończynach. Nazwa rodzajowa Opisthocoelicaudia oznacza „ogon z tylnymi jamami”, odnosi się ona do niezwykłych, opistocelicznych proksymalnych kręgów ogonowych, wklęsłych na tylnych powierzchniach. Ta i inne cechy szkieletu mogły umożliwiać zwierzęciu stawanie na tylnych łapach.

Opisthocoelicaudia, nazwana i opisana przez polską paleontolożkę Magdalenę Borsuk-Białynicką w 1977, została najpierw uznana za nowego członka rodziny kamarazaurów, od 1993 jednak widzi się w niej zaawansowanego ewolucyjnie przedstawiciela tytanozaurów. Jej dokładne pokrewieństwa w obrębie tej ostatniej grupy budzą spory; mogła być blisko spokrewniona z alamozaurem z Ameryki Północnej. Wszystkie jej skamieniałości pochodzą z formacji Nemegt. Formacja ta, choć bogata w skamieliny dinozaurów, dostarczyła pozostałości jeszcze tylko jednego zauropoda: nemegtozaura, znanego z pojedynczej czaszki. Jako że nie znaleziono czaszki opistocelikaudii, kilku badaczy zasugerowało, jakoby Nemegtosaurus i Opisthocoelicaudia reprezentowały to samo zwierzę. Odciski zauropodów z formacji Nemegt, w tym odciski skóry, można prawdopodobnie przypisać nemegtozaurowi lub opistocelikaudii, gdyż nic nie wiadomo o innych zauropodach tej formacji.