Our website is made possible by displaying online advertisements to our visitors.
Please consider supporting us by disabling your ad blocker.

Responsive image


Plemiona polskie

Mapa pokazująca przybliżoną lokalizację plemion polskich.

Plemiona polskie – termin używany przez niektórych historyków[1] dotyczący plemion zachodniosłowiańskich z grupy plemion lechickich, które wywarły wpływ na etnogenezę oraz genotyp współczesnych Polaków[2]. Czynnikiem podstawowym dla powstania narodu był moment polityczny: zjednoczenie wszystkich plemion szczepu lechickiego przez dynastię Piastów w jedno państwo.

Historycy wskazują na podobieństwa kulturowe plemion polskich od VII w. – podobne metody budowy grodów, podobieństwo używanej ceramiki, narzędzi, broni i ozdób[3]. Liczba skupisk osadniczych identyfikowanych z plemionami była znacznie wyższa niż liczba nazw plemiennych znanych ze źródeł. W związku z tym stosuje się zwykle podwójne nazewnictwo plemienne: nazwami własnymi określa się plemiona, których nazwy zostały zachowane w źródłach (np. Wiślanie), a nazwami pochodzącymi od miejscowości – plemiona o nieznanych nazwach (np. plemię łęczyckie, plemię bonikowsko-przemęckie). Dla prawidłowej klasyfikacji plemion niezbędne jest rozróżnienie na plemiona (zwane też małymi plemionami, złożone z rodów lub opoli) oraz wielkie plemiona (zwane też związkami plemiennymi lub szczepami, złożone z plemion).

Prawdopodobnie wielkimi plemionami byli Goplanie, Pomorzanie, Wiślanie, Lędzianie i Mazowszanie. Istniały też związki plemienne, dla których nie potrafimy zidentyfikować nazw ogólnych (organizm wielkoplemienny prawdopodobnie powstał też na Śląsku[4]). Zdarzały się także plemiona niewchodzące w skład wielkich plemion, np. Lubuszanie.

Granice między plemionami polskimi stanowiły naturalne przeszkody geograficzne np. puszcze czy rzeki[5].

Niewiele pewnego wiadomo o religii ówczesnych polskich plemion, prawdopodobnie występował np. kult Świętowita. W IX w. z chrześcijaństwem zetknęli się Wiślanie[6].

Podobieństwo warunków ekonomicznych i bliskość etniczna, kulturowa oraz językowa innych plemion do plemienia Polan ułatwiła im opanowanie ziem polskich, utworzenie państwa. Stanowiło to przesłankę do kształtowania się narodowości polskiej w przyszłości[7].

Tradycyjnie dialekty języka polskiego i obszary historyczno-geograficzne łączy się z pięcioma przedpiastowskimi skupiskami plemiennymi – Pomorzanami (Pomorze), Polanami (Wielkopolska), Wiślanami (Małopolska), Mazowszanami (Mazowsze) i Ślężanami (Śląsk)[8].

  1. Np. Kazimierz Popiołek w "Historia Śląska od pradziejów do 1945 roku", Gerard Labuda w "Słowiańszczyzna starożytna i wczesnośredniowieczna" i Feliks Koneczny w "Dzieje Polski"
  2. Czynnikiem podstawowym dla powstania narodu był moment polityczny: zjednoczenie wszystkich plemion szczepu lechickiego przez dynastię Piastów w jedno państwo. Autor omawia ślady niwelacji odrębności plemiennych, ułatwianej przez brak wybitnych granic fizjograficznych między plemionami. Z klei rozpatruje wpływ państwa na jednoczenie się plemion w zwarty organizm polityczny i moralny. Por. Kazimierz Dobrowolski, Zagadnienia świadomości narodowej w Polsce piastowskiej [w:] "IV Zjazd Historyków Polskich w Poznaniu 1925
  3. Pradzieje. W: Kazimierz Popiołek: Historia Śląska od pradziejów do 1945. Katowice: Wydawnictwo "Śląsk", 1972.
  4. Tablice historyczne, Najważniejsze wydarzenia dziejów Polski, ISBN 83-85655-12-3, str.130
  5. gazeta.pl/Historia: Początki państwa polskiego. [dostęp 2010-12-24].
  6. Feliks Koneczny, Dzieje Polski, Część I:Państwo społeczeństwu narzucone, reprint wydania z 1902, ISBN 83-87809-64-0, str.13
  7. Dzieje świata, Rozdz.Dzieje średniowiecza. 28.Polska (IX-XV w.), LSW, 1990, ISBN 83-205-3873-4
  8. Stanisław Dubisz, Halina Karaś, Nijola Kolis: Dialekty i gwary polskie. Wyd. I. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1995, s. 169. ISBN 83-2140989-X.

Previous Page Next Page






Polske stammer Danish Πολωνικές φυλές Greek Polish tribes English ポーランド族 Japanese Польские племена Russian Polonya kabileleri Turkish Польські племена Ukrainian

Responsive image

Responsive image