Our website is made possible by displaying online advertisements to our visitors.
Please consider supporting us by disabling your ad blocker.
Poetyka (Arystoteles)
 Strona tytułowa Poetyki z 1887 r. w tłumaczeniu Stanisława Siedleckiego. | |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
ok. 335 p.n.e. |
| Wydanie oryginalne | |
| Język | |
Poetyka (gr. Περὶ ποιητικῆς, Peri poietikēs, właściwie O sztuce poetyckiej), ok. 335 p.n.e. – niezachowane w całości dzieło Arystotelesa przedstawiające teorię struktury i odbioru dzieła literackiego. Pierwszy w historii podręcznik poetyki opisowej i poetyki normatywnej. Arystoteles charakteryzuje literaturę („poezję”, do której filozof nie włącza jednak liryki) jako sztukę mimetyczną (naśladowczą) oraz opisuje jej trzy gatunki: tragedię, epos oraz komedię. W zachowanej części traktatu brakuje omówienia tej ostatniej, której prawdopodobnie poświęcono zaginioną księgę drugą. Z antycznych źródeł wynika, że Arystoteles napisał wiele innych dzieł poświęconych poetyce i konkretnym utworom poetyckim. Żadne z nich nie ocalało.
Poglądy Arystotelesa są pośrednią polemiką z trzecią księgą dialogu Państwo Platona, gdzie Platoński Sokrates próbuje dociec istoty poezji. Platon krytycznie wyrażał się o poetach („z lichym pierwiastkiem obcuje i lichotę tworzy”[1]), którzy naśladują rzeczy imitujące idee. Arystoteles docenił natomiast twórcę i jego naśladowniczy wytwór, ponieważ pozwala nam on na generalizacje i lepsze zrozumienie świata. Filozof odciął się jednocześnie od poglądu, jakoby sztuka literacka miała służyć moralizowaniu bądź celom politycznym[2].
Poetyka jest ostatnim dziełem w Corpus Aristotelicum, obejmującym strony od 1447a. Najważniejszy grecki odpis dzieła to tzw. Parisinus 1471, który wywodzi się z okolicy roku 1000 n.e. i przechowywany jest obecnie w Paryżu. Kluczowe dla rekonstrukcji Poetyki były także łacińskie tłumaczenie Wilhelma z Moerbeke z 1278 r. oraz arabskie tłumaczenie Abu Biszr Matty ibn Junusa ze schyłku dziewiątego wieku (oparte na wcześniejszym przekładzie syryjskim)[3]. Współczesną kanoniczną wersję greckiego tekstu wydano w 1965 r. w serii Oxford Classical Texts pod redakcją Rudolfa Kassela.
- ↑ W przekładzie Władysława Witwickiego.
- ↑ Alain Badiou wskazuje tutaj na interesujący paradoks: Platon potępił teatr w dialogu, formie zgoła poetyckiej. Natomiast Arystoteles chwali go w rozprawie naukowej, która z teatrem nie ma nic wspólnego.
- ↑ Carmela Baffioni: Aristotle, Arabic: „Poetics”. Springer Reference. [dostęp 2014-08-01]. (ang.).
Previous Page Next Page
