Racjonalizm filozoficzny

Racjonalizm filozoficzny (ew. racjonalizm metodologiczny, aprioryzm^[1]) (łac. ratio – rozum; rationalis – rozumny, rozsądny) – stanowisko filozoficzne, przede wszystkim w epistemologii akcentujące rolę rozumu i rozumowań apriorycznych w zdobywaniu wiedzy.

Racjonalizm filozoficzny swoją najbardziej charakterystyczną postać uzyskał w XVII i XVIII w., a jego głównymi przedstawicielami byli René Descartes, Baruch Spinoza, Gottfried Wilhelm Leibniz, Nicolas Malebranche. Inna nazwa tego historycznego nurtu to racjonalizm nowożytny lub racjonalizm kontynentalny^[2] [3] .

Kazimierz Ajdukiewicz zamiast racjonalizm proponuje używać nazwy aprioryzm, aby odróżnić to stanowisko od racjonalizmu genetycznego, czy światopoglądowego^[4].