Ronald Reagan (1981) | |
Pełne imię i nazwisko |
Ronald Wilson Reagan |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
6 lutego 1911 |
Data i miejsce śmierci |
5 czerwca 2004 |
40. prezydent Stanów Zjednoczonych | |
Okres |
od 20 stycznia 1981 |
Przynależność polityczna | |
Pierwsza dama | |
Wiceprezydent | |
Poprzednik | |
Następca | |
33. Gubernator Kalifornii | |
Okres |
od 2 stycznia 1967 |
Poprzednik | |
Następca | |
Odznaczenia | |
Ronald Wilson Reagan (ur. 6 lutego 1911 w Tampico, zm. 5 czerwca 2004 w Los Angeles) – amerykański polityk, 40. prezydent Stanów Zjednoczonych i 33. gubernator Kalifornii, aktor filmowy. Jako przywódca USA udzielił znaczącej pomocy ruchom antykomunistycznym, w tym działającej w Polsce „Solidarności”. W czasie jego prezydentury zostały przeprowadzone reformy w polityce gospodarczej (tzw. reaganomika) o założeniach wywodzących się z ekonomii podaży.
Ukończył Eureka College w 1932 i pracował jako komentator radiowy. Po przeprowadzce do Kalifornii w 1937 znalazł pracę jako aktor filmowy i zagrał w kilku dużych produkcjach oraz był aktywnym członkiem aktorskiego związku zawodowego. Na początku lat 60. wstąpił do Partii Republikańskiej. W 1964 wygłosił przemówienie „Czas na wybieranie”, którym zwrócił na siebie uwagę całego kraju. W latach 1966–1974 był gubernatorem Kalifornii, w okresie pełnienia tego stanowiska przekształcił deficyt budżetowy stanu w nadwyżkę, rzucił wyzwanie protestującym na Uniwersytecie Kalifornijskim w Berkeley i rozkazał wkroczyć oddziałom Gwardii Narodowej na teren Uniwersytetu, w okresie ruchów protestacyjnych. W 1980 wygrał nominację republikańską na prezydenta i pokonał urzędującego prezydenta Jimmy’ego Cartera.
Wkrótce po objęciu urzędu prezydenta rozpoczął wdrażanie nowych inicjatyw politycznych i gospodarczych. Jego polityka gospodarcza opowiadała się za obniżeniem stawek podatkowych w celu pobudzenia wzrostu gospodarczego, deregulacji gospodarczej i redukcji wydatków rządowych. W swojej pierwszej kadencji przeżył zamach, wzniecił wojnę z narkotykami, najechał Grenadę i walczył ze związkami zawodowymi sektora publicznego. W ciągu dwóch kadencji doprowadził w gospodarce do spadku inflacji z 12,5% do 4,4% i średniego rocznego wzrostu realnego PKB o 3,6%. Obniżył podatki i zwiększył wydatki wojskowe, co przyczyniło się do ogólnego wzrostu długu federalnego. Jego drugą kadencję zdominowały sprawy zagraniczne, w tym bombardowanie Libii, wojna iracko-irańska, afera Iran-Contras i trwająca zimna wojna. W czerwcu 1987, cztery lata po tym, jak publicznie określił Związek Radziecki jako „imperium zła”, podczas przemówienia pod Bramą Brandenburską wezwał sowieckiego sekretarza generalnego Michaiła Gorbaczowa do „zburzenia tego muru”. Kończył swoją prezydenturę w okresie rozpadu ZSRR, który ostatecznie upadł prawie trzy lata po jego odejściu.
Chociaż planował aktywną działalność po prezydenturze, w listopadzie 1994 ujawnił, że zdiagnozowano u niego chorobę Alzheimera. Później jego nieformalne wystąpienia publiczne stawały się coraz rzadsze w miarę postępu choroby.
27 lipca 2000 – w uznaniu za służbę dla narodu – wraz ze swoją żoną Nancy Reagan zostali uhonorowani Złotym Medalem Kongresu, jednym z najwyższych odznaczeń cywilnych w Stanach Zjednoczonych[1].
<ref>
. Brak tekstu w przypisie o nazwie izba