Our website is made possible by displaying online advertisements to our visitors.
Please consider supporting us by disabling your ad blocker.

Responsive image


Salvador Allende

Salvador Allende
Ilustracja
Pełne imię i nazwisko

Salvador Allende Gossens

Data i miejsce urodzenia

26 czerwca 1908
Valparaíso

Data i miejsce śmierci

11 września 1973
Santiago

Prezydent Chile
Okres

od 3 listopada 1970
do 11 września 1973

Przynależność polityczna

Front Jedności Narodowej

Pierwsza dama

Hortensia Bussi

Poprzednik

Eduardo Frei Montalva

Następca

Augusto Pinochet

Przewodniczący Senatu Chile
Okres

od 27 grudnia 1966
do 15 maja 1969

Poprzednik

Tomás Reyes Vicuña

Następca

Tomás Pablo Elorza

Minister Zdrowia i Opieki Społecznej
Okres

od 28 sierpnia 1938
do 2 kwietnia 1942

Poprzednik

Miguel Etchebarne Riol

Następca

Eduardo Escudero Forrastal

podpis
Odznaczenia
Leninowska Nagroda Pokoju
Order José Martí (Kuba) Order Towarzyszy O. R. Tambo I klasy (Republika Południowej Afryki)

Salvador Allende Gossens (ur. 26 czerwca 1908 w Valparaíso, zm. 11 września 1973 w Santiago) – chilijski lekarz i polityk, w latach 1970–1973 prezydent Chile z ramienia lewicowej koalicji „Jedność Ludowa” (Unidad Popular), który został obalony przez wojskowy zamach stanu 11 września 1973. Zginął w czasie ataku na pałac prezydencki w Santiago[1].

Zaangażowanie polityczne Allende trwało prawie czterdzieści lat. Jako członek centrolewicowej Partii Socjalistycznej, pełnił funkcję senatora, posła i ministra. Bez powodzenia kandydował w wyborach prezydenckich w 1952, 1958 i 1964. W 1970 roku wygrał wybory prezydenckie i zawiązał koalicję partii centrowych (liberałowie, część chadeków), centrolewicowych (socjaldemokraci) i lewicowych (zreformowani komuniści i lewica katolicka).

Jako prezydent, Allende przyjął lewicowy program gospodarczy obejmujący m.in. nacjonalizację. 11 września 1973 roku doszło do zamachu stanu zorganizowanego przez wojsko przy wsparciu CIA[2], w rezultacie którego Allende został obalony, a w Chile powstała junta wojskowa[3][4]. Gdy żołnierze otoczyli pałac La Moneda, Allende wygłosił swoje ostatnie przemówienie, w którym zapowiedział, że nie ugnie się przed puczystami. Zginął w trakcie walk o pałac prezydencki.

Po ustanowieniu reżimu wojskowego, generał Pinochet odmówił zwrócenia uprawnień rządowi cywilnemu, a w kraju powstała junta sprawująca władzę w okresie 1973–1990.

  1. Palmer 1998 ↓, s. 23.
  2. Perkins J. (2006), Economic Hit Man. Wyznania Ekonomisty od Brudnej Roboty, Studio Emka, Warszawa.
  3. Pipes, Richard (2003). Communism: A History. The Modern Library. s. 138. ISBN 0-8129-6864-6.
  4. „Chile: The Bloody End of a Marxist Dream... Allende’s downfall had implications that reached far beyond the borders of Chile. His had been the first democratically elected Marxist government in Latin America...”. Time Magazine.

Previous Page Next Page