Symeon Nowy Teolog (ur. 949; zm. 12 marca 1022) – był chrześcijańskim mnichem i poetą na terenie Bizancjum, jednym z trzech kanonizowanych świętych prawosławnych, którym nadano przydomek teologa w uznaniu jego nauczania, które było, podobnie jak Jana Ewangelisty oraz Grzegorza z Nazjanzu, przesycone szczególnie nośną, bogatą w duchowe treści wizją życia wiary. Jednym z jego podstawowych postulatów było to, że ludzie powinni doświadczyć już w życiu doczesnym oglądania Boga (gr. theoria) czyli kontemplacji.
Jest uznawany za pierwszego mistyka chrześcijańskiego wschodu, który w sposób swobodny pisał o swych przeżyciach duchowych. Niektóre z jego pism zostały włączone do Filokalii, zbioru wczesnych autorów na temat modlitwy serca rozpowszechnianej przez ruch hezychastów.