Szczelina (speleologia)

Szczelina – rozwarte pęknięcie skał, wąska i wydłużona próżnia skalna. Może mieć szerokość od kilku mm do kilku metrów^[1]. Szczeliny mają postać rozwierającego się rozłamu o mniej więcej równoległych ścianach i niedużej szerokości. Mogą być pionowe, skośne, lub poziome. Szczeliny poziome mogą być całkowicie lub częściowo wypełnione osadami. W speleologii te szczeliny, które przynajmniej częściowo dostępne są dla człowieka uważane są za rodzaj jaskini lub schroniska, niezależnie od pochodzenia^[2]. Słowo „szczelina” występuje w nazwach wielu jaskiń i schronisk, np. Szczelina w Ryglu, Szczelina w Popielowej Górze, Szczelina Chochołowska^[3].

Pod względem pochodzenia wyróżnia się:

• szczeliny tektoniczne. Powstają na uskokach (szczeliny uskokowe), osuwiskach i zerwach (szczeliny osuwiskowe) oraz diaklazach (szczeliny odspojeniowe)
• szczeliny ciosowe. Powstają wskutek naprężeń podczas tworzenia się skał.
• szczeliny międzyławicowe. Powstają w wyniku wietrzenia bardziej miękkich warstw międzyławicowych^[1].

W wyniku wypłukiwania przez przepływającą nimi wodę szczeliny ulegają poszerzeniu, dając początek korytarzom. Takie szczeliny nazywane są szczelinami inicjalnymi^[2].