Tahmasp I

Tahmasp I

Tahmasp I (fragment miniatury)
Szach Persji
Okres	od 1524 do 1576
Poprzednik	Isma’il I
Następca	Isma’il II
Dane biograficzne
Dynastia	Safawidzi
Data urodzenia	22 lutego 1514
Data śmierci	14 maja 1576
Ojciec	Isma’il I
Matka	Szach-Begi Chanum

Tahmasp I (lub Tahmasb I) (pers. شاه تهماسب یکم) (ur. 22 lutego 1514 – zm. 14 maja 1576) – szach Persji w latach 1524–1576, najdłużej panujący z dynastii Safawidów. Był synem Ismaila I i Turkmenki Szach-Begi Chanum (znanej też jako Tajlu Chanum).

W okresie dzieciństwa, gdy był słaby, dostał się pod kontrolę Kyzyłbaszów, którzy byli podstawą potęgi Safawidów. Przywódcy Kyzyłbaszów walczyli ze sobą o prawo opieki nad nieletnim Tahmaspem. Po osiągnięciu wieku dorosłego Tahmasp zdołał odzyskać władzę i kontrolę nad Kyzyłbaszami.

Jego panowanie naznaczone było zagrożeniami zewnętrznymi, przede wszystkim ze strony Imperium Osmańskiego i Uzbeków. W 1555 roku uregulował stosunki z Turcją na mocy pokoju zawartego w Amasya, który zakończył wojnę z Turcją 1532-1555. Pokój ten trwał przez 23 lata, a w przyszłości złamał go Szach perski Mohammad Chodabande.

Znany jest również z pomocy jakiej udzielił zdetronizowanemu władcy Imperium Mogołów Humajunowi, którego wizerunek przedstawiony jest na malowidle ściennym w pałacu Safawidów Czehel Sotun.

Jednym z największych osiągnięć Tahmaspa w końcowym okresie jego panowania był rozwój popieranego przez niego narodowego przemysłu produkującego perskie dywany jako reakcja na przerwanie prowadzenia handlu wzdłuż Jedwabnego Szlaku, co było skutkiem wojen z Turcją.