Tyranozaur

Tyranozaur

Tyrannosaurus
Osborn, 1905
Okres istnienia: późny mastrycht, 68,5–65,5 mln lat temu PreꞒ Ꞓ O S D C P T J K Pg N Q 68.5/65.5 ↓ 68.5/65.5
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	zauropsydy
Podgromada	diapsydy
Infragromada	archozauromorfy
Nadrząd	dinozaury
Rząd	dinozaury gadziomiedniczne
Podrząd	teropody
Infrarząd	tetanury
(bez rangi)	celurozaury
Nadrodzina	tyranozauroidy
Rodzina	tyranozaury
Rodzaj	tyranozaur
Gatunki
T. rex Osborn, 1905 T. mcraeensis Dalman et al., 2024
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku

Tyranozaur (Tyrannosaurus) – rodzaj teropoda z rodziny tyranozaurów^[a]. Do 2024 roku jedynym gatunkiem z tego rodzaju, którego istnienie zostało potwierdzone i który jest zarazem jednym z najbardziej znanych dinozaurów, był Tyrannosaurus rex.

Tak jak inne późne tyranozauroidy, tyranozaur był dwunożnym mięsożercą z masywną czaszką, a jego ciało było utrzymywane w równowadze przez długi ogon. Obecnie znane są teropody dorównujące długości tyranozaurowi, a nawet większe od niego. Jednak mierząc niemal 13 metrów długości i ważąc około 8870 kilogramów^[1], nadal pozostaje największym znanym tyranozauroidem i jednym z największych znanych drapieżników lądowych wszech czasów.

Skamieniałości gatunku T. rex odkryto w formacjach skalnych zachodniej części Ameryki Północnej, datowanych na ostatnie trzy miliony lat okresu kredy (późny mastrycht, około 68,5–65,5 miliona lat temu). Był to jeden z ostatnich dinozaurów, nie licząc ptaków. Wyginął podczas wielkiego wymierania kredowego. Odnaleziono około 30 okazów, z czego niespełna połowa to w miarę kompletne szkielety. Udało się również odkryć niewielką ilość pozostałości tkanek miękkich zwierzęcia. Materiał kopalny okazał się wystarczający do przeprowadzenia badań dotyczących, między innymi, tempa wzrostu tyranozaura i jego biomechaniki. Wiele aspektów jego życia, jak zdobywanie pożywienia, fizjologia czy osiągana szybkość, pozostaje jednak przedmiotem sporów.