Wojska Ochrony Pogranicza

Na tę stronę wskazuje przekierowanie z „WOP”. Zobacz też: inne znaczenia tego hasła.

Wojska Ochrony Pogranicza

Emblemat Dowództwa WOP
Historia
Państwo	Polska
Sformowanie	13 września 1945
Rozformowanie	15 maja 1991
Tradycje
Święto	10 czerwca[a]
Kontynuacja	Straż Graniczna
Dowódcy
Pierwszy	płk Gwidon Czerwiński
Ostatni	gen. dyw. Feliks Stramik
Organizacja
Dyslokacja	Dowództwo (szefostwo) WOP w Warszawie
Podległość	MON (1945–1949) MBP (1949–1954) MSW (1954–1965) MON (1965–1971/1972) MSW (1971/1972–1991)
Multimedia w Wikimedia Commons

Pamiątkowy medal

Wojska Ochrony Pogranicza (WOP) – zlikwidowana formacja wojskowa, służba Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, część ludowego Wojska Polskiego. Odrębny rodzaj wojsk powołany do ochrony granic Polski Ludowej.

Największy stan Wojska Ochrony Pogranicza osiągnęły w październiku 1953 roku – 33 675 żołnierzy. W tej liczbie było: 4189 oficerów, 890 podchorążych, 2321 podoficerów nadterminowych, 4352 podoficerów służby zasadniczej i 21 923 szeregowych. 78% żołnierzy (26 275) tych wojsk stanowili żołnierze służby zasadniczej, a 19,6% (6610) kadra zawodowa^[1].

WOP wielokrotnie zmieniały podległość strukturalno-służbową, przechodząc z podległości Ministerstwa Obrony Narodowej poprzez Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego do Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i odwrotnie, natomiast w końcowej fazie swojego istnienia (od 1972) pozostawały w podległości MSW, jako formacja wojskowa.

Żołnierzy WOP obowiązywały te same regulaminy i przepisy ubiorcze, co pozostałych żołnierzy SZ PRL. Wyróżnikiem był zielony otok czapki garnizonowej.

W wyniku przemian i transformacji ustrojowej Wojska Ochrony Pogranicza zostały rozformowane z dniem 16 maja 1991^[b], a w ich miejsce utworzono Straż Graniczną, jako formację typu policyjnego, o charakterze prewencyjnym i będącą organem ścigania, powołaną do ochrony granic Rzeczypospolitej Polskiej.

W myśl Ustawy o Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (art. 5 ust. 1 pkt 6) z 18 grudnia 1998 Zwiad WOP jest uznany za organ bezpieczeństwa państwa^[2].