Panafrikanizam je ideologija i pokret koji ima podstiče na jedinstvo stanovnika afričkog kontinenta s ciljem ostvarenja ekonomskog, socijalnog i političkog napretka. Panafrikanizam takođe potiče afričku dijasporu da gradi i održava veze sa svojim kontinentom.
Idejni začetnici panafrikanizma bili su ganski vođa Kvame Nkruma i libijski Muamer el Gadafi. Ova politika se zasniva na „kolektivnoj samoodrživosti“, odnosno na ideji da će solidarnost među afričkim narodima obezbediti samoodrživost, što bi automatski dovelo do jačanja uticaja i snage svih Afrikanaca u svetu.[1]
U kontekstu filozofije, panafrikanizam predstavlja agregaciju istorijskog, kulturnog, duhovnog, umetničkog, naučnog i filozofskog nasleđa svih afričkih naroda od davnina do danas, te je tako objedinjujući faktor svih afričkih civilizacija i njihove borbe protiv ropstva, rasizma, kolonijalizma i neokolonijalizma.[2]
Najveća panafrikanistička organizacija je Afrička unija.[3]