Baybayin

Baybayin ᜊᜌ᜔ᜊᜌᜒᜈ᜔
Uri	Abugida
Mga wika	Tagalog, Sambali, Iloko, Kapampangan, Bikol, Pangasinense, Mga wika sa Kabisayaan[1]
Panahon	Ika-14 siglo (o mas luma pa)[2] - Ika-18 siglo (muling ibinuhay sa modernong panahon)[3]
Mga magulang na sistema	Sulat Proto-Sinaitiko Alpabetong Penisyo Alpabetong Arameo Sulat Brahmi Sulat Pallava Sulat Kawi Baybayin
Mga anak na sistema	• Sulat Hanunuo • Sulat Buhid • Sulat Tagbanwa • Sulat Palaw'an
Mga kapatid na sistema	Sa ibayong dagat • Balines (Aksara Bali, Hanacaraka) • Batak (Surat Batak, Surat na sampulu sia) • Habanes (Aksara Jawa, Dęntawyanjana) • Lontara (Mandar) • Sundanes (Aksara Sunda) • Rencong (Rentjong) • Rejang (Redjang, Surat Ulu)
ISO 15924	Tglg, 370
Direksyon	Kaliwa-kanan
Alyas-Unicode	Tagalog
Lawak ng Unicode	U+1700–U+171F
PAALALA: Maaaring naglalaman ang pahinang ito ng mga simbolong pamponetikong IPA.

Naglalaman po ang artikulong ito ng mga titik ng mga sinaunang Pilipino. Posible po kayong makakita ng mga tandang pananong, kahon, o iba pang mga simbolo imbes ng mga titik na ninanais kung hindi po suportado ang pag-render sa mga ito.

Ang Baybayin (walang birama: ᜊᜊᜌᜒ, krus na pamatay-patinig: ᜊᜌ᜔ᜊᜌᜒᜈ᜔, pamudpod na pamatay-patinig: ᜊᜌ꠸ᜊᜌᜒᜈ꠸), kilala rin sa maling katawagan^[4] nitong Alibata (mula sa Arabe na alifbata) ay isa sa mga suyat na ginamit sa Pilipinas. Isa itong alpasilabaryo, at bahagi ng pamilya ng sulat Brahmi. Laganap ang paggamit nito sa Luzon at sa ilang parte ng Pilipinas noong ika-16 hanggang ika-siglo bago mapalitan ito ng sulat Latin.

Sa kasalukuyan, ginagamit ang Baybayin bilang sining. May mga grupong nabuo para muli itong buhayin at gamitin. May mga batas rin ang nagawa para itaguyod ito pati na rin ang iba pang mga sistema ng panulat ng Pilipinas.^[5]

Isinakodigo sa Unicode ang mga titik nito noong 2002. Ipinanukala ito ni Micheal Everson noong 1998 kasama ng sulat Tagbanwa, Hanuno'o, at Buhid.

Ang Sinupan ng Unibersidad ng Santo Tomas sa Maynila ang may hawak sa kasalukuyan sa pinakamalaking koleksyon ng mga sinaunang pagsulat sa Baybayin sa buong mundo.^[6][7][8][9] Dahil rito, binigyan ito ng nominasyon para mapasama sa Talaan ng Pandaigdigang Pamana ng UNESCO, kasama na ang buong unibersidad.

1. ↑ Morrow, Paul. "Baybayin Styles & Their Sources" [Mga Istilo ng Baybayin & Kani-kanilang Pinagmulan] (sa wikang Ingles). Nakuha noong Abril 25, 2020.
2. ↑ Borrinaga, Rolando (Setyembre 22, 2010). "In Focus: The Mystery of the Ancient Inscription (an article on the Calatagan Pot)" [Nakapokus: Ang Misteryo ng Sinaunang Inskripsyon (isang artikulo tungkol sa Palayok ng Calatagan)] (sa wikang Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong 2020-11-28. Nakuha noong Setyembre 12, 2020.
3. ↑ Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang artedelalengatagalog); $2
4. ↑ Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang baybayin); $2
5. ↑ "House of Representatives Press Releases" [Mga Pahayag ng Kapulungan ng mga Kinatawan]. www.congress.gov.ph (sa wikang Ingles). Inarkibo mula sa orihinal noong 2020-06-09. Nakuha noong Mayo 7, 2020. Naglalaman ang artikulong ito ng teksto mula sa isang lathalaing na nasa pampublikong dominyo.
6. ↑ Maling banggit (Hindi tamang <ref> tag; walang binigay na teksto para sa refs na may pangalang QuoraBaybayin); $2
7. ↑ Archives [Sinupan] (sa wikang Ingles), University of Santo Tomas, inarkibo mula sa orihinal noong Mayo 24, 2013, nakuha noong Hunyo 17, 2012.
8. ↑ "UST collection of ancient scripts in 'baybayin' syllabary shown to public" [Koleksyon ng UST ng sinaunang sulat sa silabaryong 'baybayin' ipinakita sa publiko], Inquirer (sa wikang Ingles), Enero 15, 2012, nakuha noong Hunyo 17, 2012.
9. ↑ UST Baybayin collection shown to public [Koleksyon ng Baybayin ng UST ipinakita sa publiko] (sa wikang Ingles), Baybayin, nakuha noong Hunyo 18, 2012^{[patay na link]}.