Tinig

Ang tinig o boses ng tao ay binubuo ng tunog na gawa ng isang tao na ginagamit ang mga tuping pantinig o luping pamboses para sa pagsasalita o pakikipag-usap, pag-awit o pagkanta, pagtawa o paghalakhak, pag-iyak, pagsigaw o paghiyaw, at iba pa. Tiyakan itong bahagi ng paggawa o produksiyon ng tunog mula sa tao kung saan ang mga tuping pamboses o luping pantinig (kuwerdas na pantinig o kuwerdas na pamboses) ay ang pangunahing pinagmumulan ng tunog. Sa pangkalahatan, ang mekanismo sa paggawa ng tinig ng tao ay mahahati-hati sa tatlong mga bahagi; ang mga baga, mga tuping pantinig sa loob ng babagtingan, at ang mga artikulador o pang-artikula. Ang mga baga (pambomba) ay dapat na makagawa ng sapat na daloy ng hangin at presyon ng hangin upang tumunog o kumalog ang mga luping pantinig (ang presyong ito ng hangin ay ang panggatong ng tinig). Ang mga kuwerdas ng boses o mga tupi ng tinig ay isang balbulang nagpapakalog na nagtatadtad o nagtitilad ng daloy ng hangin mula sa mga baga upang maging mga naririnig na pulsong humuhubog sa pinagmumulang tunog sa babagtingan. Ang mga masel ng babagtingan ang nag-aayos ng haba at tensiyon ng mga luping panting upang mapino ang tono at ang kasagsagan o kasidhian. Ang mga artikulador (mga bahagi ng bungkos na pantinig na nasa ibabaw o itaas ng babagtingan na binubuo ng dila, malambot na ngala-ngala, mga pisngi, mga labi, at iba pa) ang nag-aartikula at nagsasala ng tunog na nagmumula sa babagtingan at sa ilang antas ay maaaring makipag-ugnayan sa daloy ng hangin sa babagtingan upang mapalakas ito at mapahina ito bilang pinagbubuhatan o pinanggagalingan ng tunog.

Ang mga tuping pantinig, kasama ng mga artikulador, ay may kakayahang gumawa ng ng napakamasalimuot na mga hilera o hanay ng mga tunog.^[1][2][3] Ang tono ng tinig ay maaaring ilapat upang magmungkahi ng damdamin katulad ng galit, pagkagulat, o kasiyahan.^[4][5] Ginagamit ang mga mang-aawit o mga manganganta ang tinig bilang isang instrumento para sa paglikha ng tugtugin o musika.^[6]

1. ↑ Stevens, K.N.(2000), Acoustic Phonetics, MIT Press, ISBN 0-262-69250-3, 978-0-262-69250-2
2. ↑ Titze, I.R. (1994). Principles of Voice Production, Prentice Hall (kasalukuyang nilathala ng NCVS.org), ISBN 978-0-13-717893-3.
3. ↑ Titze, I. R. (2006).The Myoelatic Aerodynamic Theory of Phonation, Lungsod ng Iowa:National Center for Voice and Speech, 2006.
4. ↑ Smith BL, Brown BL, Strong WJ, Rencher AC. (1975) Effects of speech rate on personality perception. Lang Speech. 18(2):145-52 PMID 1195957
5. ↑ Williams CE, Stevens KN.(1972). Emotions and speech: some acoustical correlates. J Acoust Soc Am. 52(4):1238–1250 PMID 4638039
6. ↑ I. R. Titze, S. Mapes, at B. Story. (1994) Acoustics of the Tenor High Voice. J.Acoust.Soc.Am. 95 (2):1133–1142. PMID 8132903