Our website is made possible by displaying online advertisements to our visitors.
Please consider supporting us by disabling your ad blocker.
Akran denetimi
 |
Akran denetimi ya da hakem denetimi, bir yazarın akademik çalışmasını aynı alanda uzman olan kişilerin incelemesine sunma sürecidir. Akran denetimi olabilmesi için belli bir alanda ki bu çoğu zaman dar bir alandır, tarafsız denetim yapabilecek bir uzmanlar topluluğunun varlığı gerekir. Eğer konu yeterince dar bir sahaya ait değilse veya sahalar arası (interdisipliner) ise, denetimin tarafsızlığını sağlamak zor olabilir. Ayrıca bir fikrin önemi (olumlu veya olumsuz yönleriyle) her zaman takdir edilemeyebilir. Akademik kalite için vazgeçilmez sayılsa da, akran denetimi, etkisiz ve yavaş olabilmesi nedeniyle eleştirilmiştir.
Akran denetimi genelde bir dergide yayınlanmak üzere sunulmuş bir makale veya belli bir araştırmanın projesi için yapılmış bir fon başvurusunda kullanılır. Bu süreç, yazarları kendi disiplinlerinde kabul görmüş standartlara uymaya teşvik eder, böylece konuyla ilgisiz bulgular, desteksiz iddialar, kabul edilemiyecek çıkarımlar ve kişisel görüşlerin yayımlanmasının önüne geçilir. Akran denetimi ile düşünce hırsızlığı, aşırı derecede türetme çalışma (derivative work) ve bilinen yöntemlerin barız uygulamaları yakalanmaya çalışılır. Genelde akran denetiminden geçmemiş yayınlar uzmanlar ve profesyoneller tarafından şüpheyle karşılanır.
Bu maddede "akran denetimi" İngilizce "peer review" terimine karşılık olarak kullanılmıştır. "Akran", yaş, meslek, toplumsal durum gibi bir kıstas bakımdan birbirine eşit olan kişilerin her biridir, buradaki bağlamda, uzmanlık derecesi olarak çalışmayı yapan kişiye denk kişi demektir.[1] Denetlemek, bir işin doğru ve usulüne uygun olarak yapılıp yapılmadığını incelemektir.[2] Akran denetimi kullanan dergilere hakemli dergi de denir. "Hakem"in kastedilen anlamı, bir anlaşmazlığı çözüp son kararı veren kişi değil, "belirli bir konudan iyi anlayan kimse"dir.[3] Çünkü burada söz konusu olan işlev görüş belirtmektir, yayımlama kararı dergi editörüne aittir.
- ^ "Akran" Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim tarihi: 29 haziran 2009.
- ^ "Denetlemek" Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim tarihi: 29 haziran 2009.
- ^ "Hakem" Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim tarihi: 29 haziran 2009.
Previous Page Next Page
