Mark Sykes

Sir Mark Sykes
1918'de çekildiği zannedilen fotoğraf
Doğum	Tatton Benvenuto Mark Sykes 16 Mart 1879(1879-03-16) İngiltere
Ölüm	16 Şubat 1919 (39 yaşında) Paris, Fransa
Ölüm sebebi	İspanyol gribi
Defin yeri	St Mary's Kilisesi, Sledmere
Milliyet	İngiliz
Vatandaşlık	Birleşik Krallık
Eğitim	Üniversite terk
Meslek	Siyasetçi, yazar, seyyah
Tanınma nedeni	Sykes-Picot Anlaşması
Siyasi parti	Muhafazakâr Parti
Din	Hristiyan (Katolik)
Evlilik	Edith Gorst
İmza

Sir Mark Sykes (16 Mart 1879 - 16 Şubat 1919, Paris); İngiliz yazar, diplomat, asker ve gezgin. Varsıl bir ailenin oğluydu. Üç yaşındayken annesi Katolikliğe geçince o da Katolik oldu. Daha yedi yaşındayken babası onu Doğu' ya bir seyahate götürmüştü. Katoliklik ve Doğu' ya yaptığı yolculuklar yaşamına yön verecekti.

Cambridge' de Jesus College 'de iki yıl okumuş ama mezun olamamıştı. Doğu'da uzun yolculuklara çıkmış, dört yıl İstanbul'da elçilikte çalışmıştı. Anadolu'ya yaptığı seyahatleri yolculuk anıları şeklinde yayınlamıştı. 1911 yılında Avam Kamarası'na seçildi. Üyesi olduğu Muhafazakâr Parti'nin Osmanlı uzmanı olduysa da, partisi henüz iktidarda olmadığı için pek tanınmıyordu. I. Dünya Savaşı başladığında Ortadoğu uzmanlığından yararlanabileceği iş aramaya koyuldu. Savaş Bakanı Lord Kitchener'in çevresine dahil oldu. Kitchener 'in Ortadoğu'yu bilen politikacılara ihtiyacı vardı. Sykes, parlamentoda bölgeyi bilen çok az politikacılardan birisiydi. Kitchner onu De Bunsen Komitesi'ne atadı. Komite üyeleri arasında Osmanlı topraklarını gezmiş ve ilk elden bilgiye sahip tek kişiydi. Osmanlı İmparatorluğu'nun topraklarının akıbetiyle ilgili olarak, İngiltere 'nin önündeki alternatifleri açıklayan Sykes oldu:^[1]

• Osmanlı topraklarının İtilaf devletlerince ilhakı,
• İlhak yerine, bölgeleri etki alanlarına bölmek,
• Osmanlı İmparatorluğu'nu olduğu gibi bırakmak ama hükûmetini İngiliz yönetimine tabi kılmak.

Belki de en kolayı olduğu için son yöntemin parlamentoya tavsiye edilmesi kararlaştırıldı. De Bunsen Komitesi 30 Haziran 1915 tarihinde, savaş sonrası Ortadoğu konulu raporunu sunduktan sonra, hükûmet Sykes'ı komitenin tavsiyelerini askerlerle ve diğer yetkililerle yerinde görüşmek üzere Doğu'ya yolladı. Balkanlar'a, Mısır'a (iki kere), Mezopotamya ve Hindistan'a gitti. Yolculukları altı ay sürdü. Öğrendiklerini kabine üyelerine anlatmak için Londra'ya döndüğünde 1915 yılının sonuydu.

Sir Mark Sykes, İngiltere´nin Orta Doğu uzmanı olarak 1916 yılında adını Sykes-Picot Antlaşması´na veren İngiliz Muhafazakâr Parti üyesiydi. Bu antlaşma Sevr Antlaşması´nın ön versiyonu olarak bilinmektedir.

Kendisi Arap Yarımadası´nın kuzeyinde ve Türkiye´nin doğusunda geziler yaparak bölgelerin etnik ve dini yapısını, coğrafi bilgilerini öğrenmiştir. Bölgenin ileri gelen mensuplarıyla görüşmeler yaparak bölge ile ilgili izlenimlerini kitaplarına yansıtmıştır. Görüştüğü kişilerden birisi de Millî Aşireti´nin o dönemdeki reisi İbrahim Paşa´dır. Osmanlı İmparatorluğu'na karşı Araplık bilinci yaratmak amacıyla, bir Arap İsyanı bayrağı da, Sykes tarafından tasarlanmıştır.

1. ^ David Fromkin, Barışa Son Veren Barış' (Sabah Kitapları),sayfa 139