Migren

Migren
Migren ağrısı çeken bir kadın.
Olağan başlangıcı	Ergenlik dönemi yakınlarında[1]
Uzmanlık	Nöroloji
Belirtiler	Baş ağrısı, bulantı, ışığa karşı duyarlılık, sese karşı duyarlılık, kokuya karşı duyarlılık[1][2]
Süre	Tekrarlayan, uzun vadeli[1]
Nedenleri	Çevresel ve genetik[3]
Korunma	Metoprolol, valproat, topiramat[4][5]
İlaç	İbuprofen, parasetamol (asetaminofen), triptanlar, ergotaminler[6][7]
Sıklık	~15%[8]

Migren, nörolojik, sindirim sistemi ve otonom sinir sistemindeki değişikler ile beraber meydana gelen, aralıklı bir baş ağrısı bozukluğudur.^[9] Çoğunlukla otonom sinir sisteminde görülen orta şiddette ve şiddetli baş ağrısı ile karakterize kronik bir rahatsızlıktır. Kelimenin kendisi Yunanca ἡμικρανία (hemikrania), "başın bir tarafındaki ağrı"^[10] (ἡμι- (hemi-), "yarım" ve κρανίον (kranion), "kafatası"^[11] ifadesinden türemiştir.

Normalde baş ağrısı doğası gereği unilateral (başın tek bir tarafını etkiler) ve atımlıdır ve 2 ila 72 saat sürer. İlişkili belirtiler arasında bulantı, kusma, fotofobi (ışığa karşı artmış hassasiyet), fonofobi (sese karşı artmış hassasiyet), denge bozukluğunda bulunabilir ve ağrı genellikle fiziksel aktivite ile şiddetlenir.^[12][13] Migren baş ağrısı çeken kişilerin neredeyse üçte biri, yakın bir zamanda baş ağrısının meydana geleceğinin sinyalini veren geçici duyusal, motor bozukluk, görme ya da konuşma kabiliyeti bozukluğu olan bir aura hisseder.^[12]

Migrenin çevresel ve kalıtımsal faktörlerin bir karışımına bağlı olduğu düşünülmektedir.^[3] Vakaların yaklaşık üçte ikisi aile içinde görülür.^[6] Değişen hormon düzeyleri de rol oynayabilir: Migren ergenlik öncesi yaşlarda erkekleri kızlara göre biraz daha fazla etkiler, ancak kadınları erkeklere göre iki üç kat daha fazla etkilemektedir.^[14][15] Migren eğilimi genellikle gebelik esnasında azalır.^[14] Migrenin gerçek mekanizması bilinmemektedir. Bununla birlikte, nörovasküler bir bozukluk olduğu düşünülmektedir.^[6] Başlıca teori, serebral korteksin uyarılabilirliğinin artması ve beyinsapındaki trigeminal çekirdekte bulunan ağrı nöronlarının anormal bir şekilde kontrol edilmesiyle ilişkilidir.^[16]

Tavsiye edilen ilk tedavi baş ağrısı için ibuprofen ve asetaminofen gibi basit ağrı kesiciler, bulantı için antiemetik bir ilaç ve tetikleyici durumlardan uzak durulmasıdır. Basit ağrı kesici ilaçların etkili olmadığı kişiler triptan ya da ergotaminler gibi özel maddeler de kullanabilir. Dünya genelinde, toplumun %10'undan fazlası hayatlarının bir döneminde migrenden etkilenmektedir.

1. ^ ^{a b c} "Headache disorders Fact sheet N°277". Ekim 2012. 16 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2016. 
2. ^ Simon RP, Aminoff MJ, Greenberg DA (2009). Clinical neurology. 7. New York, N.Y: Lange Medical Books/McGraw-Hill. ss. 85-88. ISBN 9780071664332. 
3. ^ ^{a b} Piane M, Lulli P, Farinelli I, Simeoni S, De Filippis S, Patacchioli FR, Martelletti P (Aralık 2007). "Genetics of migraine and pharmacogenomics: some considerations". The Journal of Headache and Pain. 8 (6). ss. 334-9. doi:10.1007/s10194-007-0427-2. PMC 2779399 $2. PMID 18058067.  Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi: "Lulli2007" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme)
4. ^ Armstrong C (Nisan 2013). "AAN/AHS update recommendations for migraine prevention in adults". American Family Physician. 87 (8). ss. 584-5. PMID 23668450. 
5. ^ Linde M, Mulleners WM, Chronicle EP, McCrory DC (Haziran 2013). "Valproate (valproic acid or sodium valproate or a combination of the two) for the prophylaxis of episodic migraine in adults". The Cochrane Database of Systematic Reviews, 6. ss. CD010611. doi:10.1002/14651858.CD010611. PMID 23797677. 
6. ^ ^{a b c} Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Bart10 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
7. ^ Gilmore B, Michael M (Şubat 2011). "Treatment of acute migraine headache". American Family Physician. 83 (3). ss. 271-80. PMID 21302868. 
8. ^ Vos T, Flaxman AD, Naghavi M, Lozano R, Michaud C, Ezzati M, ve diğerleri. (Aralık 2012). "Years lived with disability (YLDs) for 1160 sequelae of 289 diseases and injuries 1990-2010: a systematic analysis for the Global Burden of Disease Study 2010". Lancet. 380 (9859). ss. 2163-96. doi:10.1016/S0140-6736(12)61729-2. PMC 6350784 $2. PMID 23245607. 
9. ^ "Ankara Üniversitesi Sağlık Fakültesi Araştırmaları" (PDF). Ankara Üniversitesi. 5 Şubat 2015. 21 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Haziran 2023. 
10. ^ Liddell, Henry George; Scott, Robert. "ἡμικρανία". A Greek-English Lexicon. 20 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2014.  on Perseus
11. ^ Anderson, Kenneth; Anderson, Lois E.; Glanze, Walter D. (1994). Mosby's Medical, Nursing, and Allied Health Dictionary (4. bas.). Mosby. s. 998. ISBN 978-0-8151-6111-0. 
12. ^ ^{a b} Headache Classification Subcommittee of the International Headache Society (2004). "The International Classification of Headache Disorders: 2nd edition". Cephalalgia. 24 (Suppl 1). ss. 9-160. doi:10.1111/j.1468-2982.2004.00653.x. PMID 14979299.  as PDF 31 Mart 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
13. ^ "Migren dengenizi bozabilir - Sağlık Haberleri". CNN Türk. 19 Şubat 2020. 21 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2023. 
14. ^ ^{a b} Lay CL, Broner SW (Mayıs 2009). "Migraine in women". Neurologic Clinics. 27 (2). ss. 503-11. doi:10.1016/j.ncl.2009.01.002. PMID 19289228. 
15. ^ Stovner LJ, Zwart JA, Hagen K, Terwindt GM, Pascual J (Nisan 2006). "Epidemiology of headache in Europe". European Journal of Neurology. 13 (4). ss. 333-45. doi:10.1111/j.1468-1331.2006.01184.x. PMID 16643310. KB1 bakım: Birden fazla ad: yazar listesi (link)
16. ^ Dodick DW, Gargus JJ (Ağustos 2008). "Why migraines strike". Sci. Am. 299 (2). ss. 56-63. Bibcode:2008SciAm.299b..56D. doi:10.1038/scientificamerican0808-56. PMID 18666680. 2 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2014.