Napolyon'un Rusya seferi

Napolyon'un Rusya Seferi
Napolyon Savaşları
Tarih 24 Haziran – 14 Aralık 1812 (5 ay, 2 hafta ve 6 gün) Bölge Rus İmparatorluğu Sonuç Kesin Rusya zaferi: Fransa ordusu dağıldı. Altıncı Koalisyon Savaşı başladı.
Taraflar
Fransa Cumhuriyeti  Bavaria Saksonya İtalya Varşova Düklüğü Westphalia Krallığı Berg Baden Napoli Krallığı İsviçre İspanya (Bonapart)  Avusturya  Prusya Danimarka-Norveç	Rusya İmparatorluğu Destek:  Birleşik Krallık
Komutanlar ve liderler
Napolyon Bonapart	I. Aleksandr
Güçler
Grande Armée: 685,000[1]	Rusya İmparatorluk Ordusu: 198,000 asker[1] 900,000 (asker ve militan)[1]
Kayıplar
420,000 ölü[2][3] 120,000 kayıp.	210,000 ölü.[4]

Napolyon'un Rusya seferi, Rusya'da verilen isimle 1812 Vatanseverlik Savaşı (Rusça: Отечественная война 1812 года), Fransa'da verilen isimle Rus Cephesi (Fransızca: Campagne de Russie), 24 Haziran 1812 tarihinde Napolyon Bonapart'ın Büyük Ordusunun Rus ordusuyla savaşıp yenmesi için Neman Nehri'ni geçmesiyle başladı.^[5] Napolyon'un emeli Çar I. Aleksandr'ı Britanyalı tacirlerle ticaret yapmayı durdurma zorunluluğunda bırakmak ve böylece Birleşik Krallık'ı savaşı sonlandırmaya itmekti. Resmî olarak verilen sebepse Polonya'yı Rus tehdidinden korumaktı. Bu doğrultuda, Polonyalıların desteğini kazanmak ve savaşı gerekçelendirmek adına Napolyon savaşa "İkinci Polonya Savaşı" adını verdi.^[6]

Büyük Ordu, 300.000'i Fransa topraklarında yetişmiş askerlerden olmak üzere 680.000 askerden oluşan çok büyük bir orduydu. Ordusunu uzun yürüyüşlerle Batı Rusya topraklarında sürükleyen Napolyon, Rus ordusunu savaşmaya zorlamaya çalıştı. Bu süreçte çok sayıda küçük çaplı çatışmadan ve Smolensk Muharebesi'nden galip çıktı. Napolyon bu muharebenin Rusya'daki yürüyüşü sonlandıracağını umsa da Rus ordusu Smolensk şehri yanarken savaştan kaçtı, Rusya içlerine doğru çekilme devam etti.^[7] Bunun üzerine Napolyon Smolensk'te ordugâh kurma planlarından vazgeçti ve ordusu Rus birliklerini kovaladı.^[8]

Rus ordusu çekildikçe Kazaklar köyleri, kasabaları, ekinleri yakmakla görevlendirildi.^[9] Bu yakıp yıkma politikasının amacı Fransız birliklerinin topraklardan faydalanarak erzak edinmesini engellemekti. Politikalar Fransızlara sürpriz ve rahatsızlık verici oldu, zira Fransızlar Rusların kendi topraklarını yakıp yıkma ve kendi halkına zarar verme iradelerine anlam vermekte zorlanıyordu.^[10] Bu durum Fransız birliklerini sahada büyük bir orduyu besleyemeyecek bir ikmal sistemine zorladı. Açlık ve mahrumiyetle boğuşan Fransız askerleri geceleri ordularından ayrılıp yiyecek aradı. Bu askerler sıkça Kazaklar tarafından ele geçirildi veya öldürüldü.

Rus ordusu neredeyse üç ay geri çekildi. Devamlı toprak kaybından endişelenen Rus asilzadeleri çardan Rus ordusu komutanlığı Mareşal Barclay de Tolly'yi görevden almasını istedi. Bu isteği yerine getiren I. Aleksandr, ordunun başına Mihail Kutuzov'u geçirdi. Bununla beraber, Kutuzov iki hafta boyunca halefinin geri çekilme uygulamasını devam ettirdi.

7 Eylül günü Fransız ordusu Moskova'nın 110 km kadar batısında, Borodino kasabası yakınlarında cephe almış Rus ordusunu yakaladı. Bunun ardından gerçekleşen muharebe, Napolyon Savaşları'nın en kanlı günü oldu; 250.000 askerden fazla savaştı, 70.000'den fazla asker öldü veya yaralandı. Taktik anlamda zafer kazanan Fransız ordusu, binlerce asker ve 49 yüksek rütbeli subay kaybetti. Rus ordusu ertesi gün sıyrılıp kaçmayı başarınca Napolyon ümit ettiği kesin zaferi kazanamadı.

Napolyon bir hafta sonra Moskova'ya girdi. Burada şehri teslim edecek bir heyet tarafından karşılanmadı, şehrin valisi Fyodor Rostopçin önemli noktaların ateşe verilmesini emretti. Bu noktada Aleksandr'ın teslim olmasını beklese de bu gerçekleşmedi, bir ay boyunca kötüleşen şartlar altında Moskova'da kaldıktan sonra Kaluga'ya doğru çekilmek zorunda kaldı. Rus ordusunun kazandığı muharebelerin ardından dağılan Fransız ordusu, 14 Aralık 1812'de Rusya'yı terk etti.

Bu Napolyon Savaşları için dönüm noktası oldu.^[11] Napolyon'un itibarı ağır biçimde zedelendi, Avrupa'daki Fransız hegemonyası ciddi ölçüde zayıfladı. Fransız ve müttefik askerlerinden oluşan Büyük Ordu gücünün çoğunu kaybetti. Bu durumun tetiklediği politik değişimde Prusya ve Avusturya Fransa'yla sürdürmek zorunda oldukları ittifakları bozdu. Sonuç olarak Altıncı Koalisyon Savaşı çıktı.^[12]

1. ^ ^{a b c} Riehn 1991, s. 50.
2. ^ Zamoyski 2005, p. 536 — note this includes deaths of prisoners during captivity.
3. ^ The Wordsworth Pocket Encyclopedia, p. 17, Hertfordshire 1993.
4. ^ Bogdanovich, "History of Patriotic War 1812", Spt., 1859–1860, Appendix, pp. 492–503.
5. ^ Fransızca: Boudon Jacques-Olivier, Napoléon et la campagne de Russie: 1812, Armand Colin, 2012.
6. ^ Caulaincourt 2005, s. 294.
7. ^ Caulaincourt 2005, ss. 74-76.
8. ^ Caulaincourt 2005, s. 77, "Before a month is out we shall be in Moscow. In six weeks we shall have peace.".
9. ^ Caulaincourt 2005, s. 9.
10. ^ Caulaincourt 2005, s. 85, "Everyone was taken aback, the Emperor as well as his men – though he affected to turn the novel method of warfare into a matter of ridicule.".
11. ^ von Clausewitz, Carl (1996). The Russian campaign of 1812. Transaction Publishers. Introduction by Gérard Chaliand, VII. 1-4128-0599-6
12. ^ Fierro; Palluel-Guillard; Tulard, p. 159–61