Suriye ekonomisi

Suriye ekonomisi
2014 yılında Suriye'nin ihracatları
Para birimi	Suriye lirası (SYP)
Mali yıl	Takvim yılı
Ticaret organizasyonları	CAEU
İstatistikler
GSYİH	64.7 milyar $ (2011 tah.)
GSYİH büyüme	%-2.3 (2011 tah.)
Kişi başı GSYİH	5,100 $ (SAGP, 2011 tah.)
Sektörel GSYİH dağılımı	tarım: %16.9; endüstri: %27.4; hizmet: %55.7 (2011 tah.)
Enflasyon (TÜFE)	%29.2 (2014 tah.)
Yoksulluk sınırı altındaki nüfus	%75.0 (2013 tah.)
İşgücü	3.922 milyon (2014 tah.)
Sektörel işgücü dağılımı	tarım: %17; endüstri: %16; hizmet: %67 (2008 tah.)
İşsizlik	▲ %40 (2013 tah.)
Ana endüstriler	ham petrol, mineral, petrol ürünleri, meyve ve sebzeler, pamuk lifi, giyim, et, çiftlik hayvanları ve buğdayl
İş yapılma kolaylığı sıralaması	173.[1]
Dış ticaret
İhracat	3.015 milyar $ (2014 tah.)
İhraç malları	ham petrol, yakıt haricinde ham maddeler, gıda ve canlı hayvan
Ana ihracat ortakları	Irak %64.7  Suudi Arabistan %11.2  Kuveyt %7.1  Birleşik Arap Emirlikleri %6.1  Libya %4.6 (2015)[2]
İthalat	8.028 milyar $ (2014 tah.)
İthalat malları	makine ve ulaşım araçları, elektrik makineleri, gıda ve çiftlik hayvanları, metal ve metal ürünleri, kimyasal madde ve ürünler, plastik, iplik, kağıt
Ana ithalat ortakları	Suudi Arabistan %27.9  Birleşik Arap Emirlikleri %13.7  İran %10.1  Türkiye %9  Irak %8.3  Çin %6.1 (2015)[3]
Gayrisafi dış borç	5.812 milyar $ (2014 tah.)
Kamu maliyesi
Kamu borçları	▲ GSYİH'in %51.1'i
Gelirler	839.6 milyar $ (2014 tah.)
Giderler	5.472 milyar $ (2014 tah.)
Dış rezervler	1.428 milyar $ (2014 tah.)
Ana veri kaynağı: CIA World Fact Book Diğer bir bilgi verilmemiş, değerlerin tümü ABD Doları ile ifade edilmiştir.

Suriye ekonomisi, tarım, petrol, endüstri ve hizmete dayanmaktadır.^[4]

Suriye'nin çalkantılı bir ekonomik geçmişi bulunmaktadır. 1963'te Arap Sosyalist Baas Partisi iktidara geldi ve sosyalist milliyetçilik ve toprak reformu politikaları belirledi. 1966'da bir Komünist darbe gerçekleşti. 1970 yılında, 1966 Komünist rejiminin ikinci adamı olan General Hafız Esad iktidara geldi. Özel teşebbüs üzerindeki kısıtlamalar gevşetildi, ancak ekonominin büyük bir kısmı hâlâ devlet kontrolü altındaydı. 1980'lerde Suriye, kendisini politik ve ekonomik olarak yalıtılmış ve derin bir ekonomik krizin ortasında buldu. Kişi başına düşen reel GSYİH 1982 ve 1989 arasında yüzde 22 düştü. 1990'da, Esad hükûmeti, ekonomi yüksek düzeyde düzenlemeye devam etmesine rağmen, bir dizi ekonomik reform başlattı. Suriye ekonomisi 1990'lı yıllarda ve 2000'li yıllarda güçlü bir büyüme yaşadı. Suriye'nin kişi başına düşen GSYİH'si 2010 yılında 4,058 ABD doları olarak gerçekleşmiştir. Suriye iç savaşı nedeniyle 2012'den sonra hiçbir yetkili GSYİH verisi mevcut değildir.

İç savaştan önce Suriye ekonomisinin iki ana ayağı, birlikte GSYİH'nın yaklaşık yarısını oluşturan tarım ve petroldü. Örneğin, tarım, GSYİH'nın yaklaşık % 26'sını oluşturuyor ve toplam işgücünün % 25'ini kullanıyordu. Ancak, Merkezi İklim Bürosu'ndan alınan ilk verilere göre, zayıf iklim koşulları ve şiddetli kuraklık tarım sektörünü olumsuz yönde etkiledi ve böylece ekonomideki payını 2007’de % 20,4’ten % 17’ye düşürdü. Öte yandan, daha yüksek ham petrol fiyatları, petrol üretimindeki düşüşe engel olmuş ve bütçe ve ihracat gelirlerinin yükselmesine neden olmuştur.

Suriye İç Savaşı nedeniyle başta ABD,^[5] Avustralya,,^[6] Kanada,^[7] Avrupa Birliği,^[8] Arap Birliği^[9] ve Türkiye^[10] tarafından ülkeye ekonomik yaptırım uygulanmaktadır.

İç Savaş ile ilgili yaptırımlar, yıkım ve insanların yerinden edilmesi Suriye ekonomisini tahrip etti. 2013 yılının sonuna kadar, BM Suriye iç savaşının toplam ekonomik zararını 143 milyar dolar olarak tahmin ediyordu. Birleşmiş Milletler Batı Asya Ekonomik ve Sosyal Komisyonuna göre, Suriye muhalefetinin Nasib sınır kapısını ele geçirmesinin hükûmetin 500-700 milyon dolara mal olmasıyla birlikte, Suriye İç Savaşı’nın toplam ekonomik kaybı 2015 yılı sonuna kadar 237 milyar dolara çıkacak. 2018 yılında, Dünya Bankası Suriye'deki konut stokunun yaklaşık üçte birinin ve sağlık ve eğitim tesislerinin yarısının çatışma nedeniyle tahrip olduğunu tahmin ediyordu. Dünya Bankası’na göre, 2011’den 2016’ya çıkan ihtilaf nedeniyle toplam GSYH’de toplam 226 milyar dolar kaybedildi.

Suriye ekonomisi çatışmalarla ilgili aşırı enflasyondan muzdariptir. Suriye yıllık enflasyon oranı dünyadaki en yüksek oranlardan biridir.

1. ^ "Doing Business in Syria 2015". World Bank. 2 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2016. 
2. ^ "Export Partners of Syrian Arab Republic". CIA World Factbook. 2015. 2 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2016. 
3. ^ "Import Partners of Syrian Arab Republic". CIA World Factbook. 2015. 13 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2016. 
4. ^ CIA World Fact Book - Syria's Economy 14 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Cia.gov.
5. ^ "U.s. trade and financial sanctions against syria". Embassy of the United States Damascus. 12 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2016. 
6. ^ "Australia Ramps Up Sanctions on Syria". ABC. 25 Haziran 2012. 9 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2016. 
7. ^ "Canada imposing further sanctions on Syria". CBS. 23 Aralık 2011. 5 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2016. 
8. ^ "EU Preparing New Syrian Sanctions". The Daily Telegraph. 19 Temmuz 2012. 17 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2016. 
9. ^ "Syria unrest: Arab League adopts sanctions in Cairo". BBC. 27 Kasım 2011. 17 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2016. 
10. ^ "Turkey Moves to Intensify Sanctions Against Syria". New York Times. 30 Kasım 2011. 3 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2016.