Umberto Eco

Umberto Eco
Doğum	05 Ocak 1932(1932-01-05) Alessandria
Ölüm	19 Şubat 2016 (84 yaşında) Milano
Meslek	Bilim insanı, yazar, edebiyatçı, eleştirmen ve düşünür.
Milliyet	İtalya
Vatandaşlık	İtalya
Önemli ödülleri	1981 Anghiari Ödülü 1981 Strega Ödülü 1981 Viareggio Ödülü 1982 MacLuhan Teleglobe Ödülü 1982 Médicis Ödülü

Umberto Eco (d. 5 Ocak 1932, Alessandria - ö. 19 Şubat 2016, Milano^[1]), İtalyan bilim insanı, yazar, edebiyatçı, eleştirmen ve düşünür.

Dünya kamuoyunun gündemine Gülün Adı ve Foucault Sarkacı gibi romanlarıyla giren İtalyan yazar, aynı zamanda Orta Çağ estetiği ve göstergebilim dalının ustalarındandır. Eco, 1971'de Bologna Üniversitesi'nde profesör olarak çalışmaya başladı. Yapısalcılık sonrası göstergebilim gelişmelerine önemli katkılarıyla tanınmaktadır. Eco, yüksek lisans ve doktora çalışmalarını Thomasçılık akımı ve bu akımın estetik anlayışı üzerine yaptı. Tarihçi, filozof, Orta Çağ uzmanı, James Joyce üzerine derin araştırmalar yapmış bir yazardır. Yazarın ilk romanı Gülün Adı 1980'de yayımlandı. 1962'de Torino Üniversitesi'nde doçent, 1969'da ise Floransa Üniversitesi'nde görsel iletişim dalında profesör oldu. 1971'de Bologna Üniversitesi'ne geçti ve 1975 yılında bu üniversitenin Gösteri ve İletişim Bilimleri Enstitüsü'nün başına getirildi.

Eco'nun çalışmaları 1960'ların ortasından itibaren avangart yapıtlara, kitle kültürüne yönelmiştir. Son dönemlerde ise, güncel olay ve olguları da ele alan çalışmalar yapmaktadır. Bu çalışmalar arasında edebiyat eleştirileri, tarih ve iletişim yazıları önemli bir yer tutmaktadır. Eco özellikle tarih bilgisiyle süslediği eserlerinde tam bir ustalık gösterir. Özellikle Baudolino adlı eserinde Bizans ve IV. Haçlı Seferi hakkındaki anlatıları sürükleyicidir. İstanbul'a geniş yer ayırdığı bu eserini yayınlamadan kısa bir süre önce 1998 yılında İstanbul'u ilk kez ziyaret etmiştir.^[2] Beş gün süren ikinci ziyaretini ise sanat tarihçisi Dr. Sedat Bornovalı eşliğinde 2013 yılında gerçekleştirmiştir.^[3] Bu ziyareti sırasında Boğaziçi Üniversitesi'nde yazar Orhan Pamuk ile 4 Nisan'da ^[4] bir söyleşiye de katılmıştır.^[5]

Roland Barthes'tan sonra, "ayrıntıların anlamı" ya da "ayrıntıların sosyolojisi" adı verilen bir anlayışın önemli köşe taşlarından birisi olan Umberto Eco'nun pek çok eseri Türkiye'de yayınlandı.

Kasım 2005 ve Haziran 2008 tarihlerinde ABD'den Foreign Policy ve İngiltere'den Prospect dergilerinin internet üzerinden okuyucu anketleri ile oluşturduğu Dünya'nın ilk 100 entelektüeli listelerinde, 2005 yılında 2'nci, 2008 yılında 14'üncü sırada yer almıştır. Takma ismi Dedalus'tur.^[6]

Birkaç yıl boyunca kanser tedavisi gören ünlü düşünür, 19 Şubat 2016 tarihinde saat 22.30 sıralarında evinde yaşamını yitirdi. Umberto Eco ölmeden önce bir arkadaşına söylediği vasiyetinde "Ölümümden sonra 10 yıl boyunca benim adımı kullanarak etkinlikler düzenlemeyin" şeklinde bir istekte bulunmuştur.^[7]

Eco, bir ateistti. Eco, üniversite eğitimi sırasında Tanrı'ya inanmayı bıraktı ve Katolik Kilisesi'nden ayrıldı, daha sonra İtalyan şüpheci örgütü Comitato Italiano per il Controllo delle Affermazioni sulle Pseudoscienze'nin (İtalyan Sahte Bilim İddialarını Araştırma Komitesi) CICAP'ın kurulmasına öncülük etti.^[8]

1. ^ "Dünyaca ünlü yazar Umberto Eco yaşama gözlerini yumdu". Sputnik. 20 Şubat 2016. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2016. 
2. ^ "Umberto Eco İstanbul'daydı". 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2014. 
3. ^ "Sedat Bornovalı anlatıyor: Ünlü yazar Umberto Eco'yla İstanbul'da 5 gün". www.turizmguncel.com. Turizmguncel.com sitesi, 18 Mart 2016. 20 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2016. 
4. ^ "A Dialogue on Facts Fiction History: Umberto Eco - Orhan Pamuk | takvim.boun.edu.tr". takvim.bogazici.edu.tr. 31 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2024. 
5. ^ "'Dünyadaki insanların çoğu aptaldır' İki dev yazardan edebiyat, roman ve romancılık üzerine sohbet". www.milliyet.com.tr/. Milliyet gazetesi, 10 Nisan 2013. 15 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Kasım 2016. 
6. ^ New Essays on Umberto Eco (İngilizce). Cambridge University Press. 1 Ocak 2010. ss. 141-156. 12 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2023. 
7. ^ Umberto Eco'dan ilginç vasiyet radikal.com.tr kaynağından tarihinde arşivlenmiş 11 Mart 2019 kopyası. Erişim Tarihi: 23 Şubat 2020.
8. ^ "Liukkonen, Petri. "Umberto Eco" . Kitaplar ve Yazarlar". 4 Ağustos 2006. 4 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2023.