V. Ptolemaios

V. Ptolemy Epiphanes (Yunanca: Πτολεμαῖος Ἐπιφανής Εὐχάριστος, Ptolemaĩos Epiphanḗs Eucharistos "Manifest Ptolemy, Hayırsever"; 9 Ekim 210 - Eylül 180), IV.Ptolemy Philopator ve Mısırlı III.Arsinoe'ün oğludur. Temmuz veya Ağustos 204'ten Eylül 180'e kadar Ptolemaios hanedanının beşinci hükümdarıydı. Ptolemy, ailesi şüpheli koşullarda öldüğünde, beş yaşında tahtı miras aldı. Yeni naip Agathocles, geniş çapta hakarete uğradı ve MÖ 202'de bir devrimle devrildi, ancak onu izleyen vekiller dizisi yetersiz kaldı ve krallık felç oldu.Seleukos Kralı Antiochos III ve Antigonid kralı Philip V Beşinci Suriye Savaşını başlatmak için krallığın zayıflığından yararlandı. Ptolemy V, kendi kendini ilan eden firavunlar Horwennefer ve Ankhwennefer'in önderlik ettiği yaygın bir Mısır isyanıyla (MÖ 206-185) karşı karşıya kaldı ve bu, Yukarı Mısır'ın çoğunun ve Aşağı Mısır'ın bazı kısımlarının da kaybedilmesine neden oldu.

V. Ptolemy, M.Ö. 196'da reşit oldu ve Rosetta Taşı'nın yaratılmasıyla anılan Memphis'te firavun olarak taçlandırıldı. Daha sonrasında III.Antiochus ile barıştı ve kızı Kleopatra ile M.Ö. 194 veya 193 yılında evlendi. Bu, kısmen Ptolemaios adına Antiochus ile düşmanlıklara giren Romalıları tiksindirdi ve zaferden sonra, Küçük Asya'daki eski Ptolemaios topraklarını Mısır'a iade etmek yerine Bergama ve Rodos'a dağıttılar. Bununla birlikte ise, Ptolemaios kuvvetleri ülkenin güneyini istikrarlı bir şekilde yeniden fethederek tüm Yukarı Mısır'ı M.Ö. 186 yılında Ptolemaios'un kontrolüne geri getirdi. Son yıllarında, Ptolemy, Seleukos imparatorluğuyla yenilenen savaş için manevralar yapmaya başladı. Ancak bu planlar, M.Ö. 180 Eylül'ünde ani ölümüyle yarıda kesildi, iddia edilen saraylılar tarafından savaşın bedeli konusunda endişeli zehirlendi.

Ptolemaios'un hükümdarlığı sırasında, Ptolemaik siyasi yaşamda saray mensuplarının ve Mısırlı rahip seçkinlerinin öneminin büyük ölçüde arttığını gördü. Bu durum, krallığın varlığının geri kalanının çoğunda devam edecek bir modeldi. Aynı zamanda daha geniş Akdeniz bölgesinde Ptolemaios gücünün çöküşüne de işaret etmiştir. Arthur Eckstein, bu çöküşün Roma'nın Doğu Akdeniz'i fethine yol açan "iktidar geçişi krizini" alevlediğini savunmuştur.^[1]

1. ^ Mediterranean Anarchy, Interstate War, and the Rise of Rome. Berkeley: University of California Press. 2006. ss. 23-24. ISBN 9780520246188.