Pita

Pita (grekcha: πίτα,turkcha: pide^[1], ivritcha: פיתא ‎) — dumaloq, yassi non boʻlib, u ham kepakli undan, ham yuqori sifatli bugʻdoy unidan pishiriladi. Oʻrta yer dengizi sohilida va Yaqin Sharqda juda mashhur.

Bunday non haqida birinchi eslatma Eski Ahdda ibroniycha boʻlib, „katta nonli pita“, „non“ deb tarjima qilinishi mumkin boʻlgan pat léhem deb ataladi. Ushbu ibora rus tiliga oddiygina „non“ deb tarjima qilingan. Pita „Pat“ soʻzining qisqartmasi. Zamonaviy maʼnoda‏ soʻzi 1950-yillardan beri ibroniy tilida ishlatilgan^[2].

Anʼanaviy arab pitasining oʻziga xos xususiyati shundaki, pita pishirishda xamirda hosil boʻlgan suv bugʻlari noning oʻrtasida pufakchada toʻplanib, xamir qatlamlarini ajratib turadi. Shunday qilib, yassi nonning ichida „choʻntak“ hosil boʻladi, u oʻtkir pichoq bilan pitaning chetini kesish orqali ochiladi va unda salatlar yoki goʻsht qoʻyiladi. Anʼanaviy arab pitasining oʻrtacha diametri odatda 15-20 santimetrni tashkil qiladi.

Arab pitasidan tashqari yana bir nechta pita navlari mavjud; masalan, bunday navlarga arman lavashi (bu navlarga arman lavashi (choʻntaksiz katta yam-yashil nonlar), iroq lavashi, druz pitasi (juda yupqa,), hind chapati va turk pidesi kiradi.

Anʼanaviy ravishda pita pechda yoki tandirda pishiriladi. Va xamir xamirturushni oʻz ichiga oladi. Bugungi kunda pita retseptlarining xamirturushsiz variantlari ham mavjud^[3], bu yerda xamir faqat un, suv, oʻsimlik moyi va tuzdan iborat.

1. ↑ „pitta“ (en). Oxford Dictionaries. Oxford University Press (2018). Qaraldi: 2018-yil 25-dekabr.^{[sayt ishlamaydi]}
2. ↑ Jewish Language Review. Haifa: Association for the Study of Jewish Languages, 1984 — 65-bet.  „Pita (in our sense) is new in Hebrew. … the oldest written primary source… 1955“
3. ↑ Alex Bayev. „Питы без Дрожжей на Сковороде: пошаговый рецепт с фото“ (ru-RU). bayevskitchen.com (2022-yil 21-may). Qaraldi: 2022-yil 21-may.