Iran Pahlavi

Nhà nước Hoàng gia Irana
Tên bản ngữ کشور شاهنشاهی ایران Keshvar-e Shāhanshāhi-ye Irān
1925–1979
Quốc kỳ (1964–1979) Quốc huy
Tiêu ngữ: مرا داد فرمود و خود داور است "Marâ dâd farmoudo xod dâvar ast" "Justice He [God] bids me do, as He will judge me"[1]
Quốc ca: سرود شاهنشاهی ایران Sorude Šâhanšâhiye Irân (tiếng Anh: "Imperial Salute of Iran")
Tổng quan
Vị thế	Đế quốc
Thủ đô và thành phố lớn nhất	Tehran
Ngôn ngữ thông dụng	tiếng Ba Tư
Chính trị
Chính phủ	Nhất thể quân chủ đại nghị nghị viện (De jure 1925-1979 và De facto 1941-1953) Nhất thể quân chủ bán lập hiến nghị viện (De facto 1925–1941 và 1953–1979) dưới một chế độ độc tài quân sự (1925–1941; 1953–1955; 1978–1979) dưới hệ thống đảng chiến ưu thế dưới một chế độ chuyên chế độc đảng
Shah
• 1925–41	Reza Shah Pahlavi
• 1941–79	Mohammad Reza Shah Pahlavi
Thủ tướng Iran
• 1925–1926 (đầu)	Mohammad-Ali Foroughi
• 1979 (last)	Shapour Bakhtiar
Lập pháp	Quốc hội tham luận Iran
• Thượng viện	Thượng viện Iran
• Hạ viện	Quốc hội Cố vấn Iran
Lịch sử
Lịch sử
• Thành lập	Ngày 15 tháng 12 năm 1925
• Sự kiện Anh và Liên Xô tấn công Iran	25 tháng 8 – ngày 17 tháng 9 năm 1941
• Gia nhập Liên Hợp Quốc	24 tháng 10 năm 1945
• Đảo chính Iran 1953	19 tháng 8 năm 1953
• Cách mạng Trắng	26 tháng 1, 1963
• Cách mạng Hồi giáo Iran	11 tháng 2 1979
Kinh tế
Đơn vị tiền tệ	Rial
Mã ISO 3166	IR
Tiền thân Kế tục Nhà Qajar Chính phủ lâm thời Iran
Hiện nay là một phần của	Iran
^ Từ 1935 đến 1979. Từ 1925 đến 1935, nó có tên gọi chính thức là Nhà nước Hoàng gia Ba Tư ở phương Tây.

Iran Pahlavi
Quốc gia	Iran
Dòng lớn	{{{Dòng lớn}}}
Tước hiệu	Aryamehr Shahanshah Shahzadeh
Người sáng lập	Rezā Shāh
Quốc chủ cuối cùng	Mohammad Reza Shah
Người đứng đầu hiện nay	Reza Pahlavi
Năm thành lập	ngày 15 tháng 12 năm 1925
Phế truất	ngày 11 tháng 2 năm 1979
Dòng nhánh	{{{Dòng nhánh}}}
Dân tộc	người Ba Tư

Iran Pahlavi (tiếng Ba Tư: الدولة البهلوية) có tên gọi chính thức là Nhà nước Hoàng gia Ba Tư từ khi thành lập 1925 cho đến năm 1935 và Nhà nước Hoàng gia Iran từ năm 1935 đến năm 1979,^[2] là nhà nước Iran dưới sự cai trị của Nhà Pahlavi. Triều đại được thành lập vào năm 1925 và tồn tại cho đến năm 1979, khi nhà Pahlavi bị lật đổ do Cách mạng Hồi giáo, bãi bỏ chế độ quân chủ liên tục của Iran và thành lập Cộng hòa Hồi giáo Iran ngày nay.

Pahlavi lên nắm quyền vào năm 1925 bởi Reza Shah, cựu thiếu tướng của Lữ đoàn Cossack Ba Tư, sau khi Ahmad Shah Qajar, nhà cai trị Iran cuối cùng dưới triều đại Qajar, người đã chứng tỏ không thể ngăn chặn sự xâm phạm chủ quyền Iran của Đế quốc Anh và Liên Xô, Đồng minh trong Thế chiến thứ hai, đã có vị thế vô cùng suy yếu do một cuộc đảo chính quân sự, và bị quốc hội chính thức tước bỏ quyền lực vào năm 1941 khi ông đang ở Pháp sau cuộc xâm lược Iran của Anh-Xô. Hội đồng tư vấn quốc gia (Majlis của Iran), triệu tập với tư cách là một quốc hội lập hiến vào ngày 12 tháng 12 năm 1925, phế truất Ahmad Shah Qajar trẻ tuổi và tuyên bố Reza Shah là vị Shah mới của Nhà nước Hoàng gia Ba Tư. Năm 1935, Reza Shah yêu cầu các đại biểu nước ngoài sử dụng tên đồng nghĩa Iran thay vì tên cũ Ba Tư khi xưng hô với quốc gia này trong thư từ chính thức.

Sau khi Reza Shah bị phế truất, con trai ông là Mohammad Reza Pahlavi, người trở thành Shah cuối cùng của Iran, lên kế vị ông. Đến năm 1953, sự cai trị của Mohammad Reza Pahlavi trở nên chuyên quyền hơn và liên kết chặt chẽ với Khối phương Tây trong Chiến tranh Lạnh sau cuộc đảo chính Iran năm 1953 do Vương quốc Anh và Hoa Kỳ dàn dựng. Tương ứng với việc định hướng lại chính sách đối ngoại của Iran, nước này đã trở thành đồng minh của Hoa Kỳ để đóng vai trò như một bức tường thành chống lại chủ nghĩa bành trướng ý thức hệ của Liên Xô, và điều này đã mang lại cho Shah vốn chính trị để ban hành một chương trình kinh tế xã hội chưa từng có cho đến nay, biến đổi mọi khía cạnh của đời sống Iran thông qua Cách mạng Trắng. Kết quả là, Iran đã đạt được thành công phi thường ở tất cả các chỉ số, bao gồm trình độ học vấn, sức khỏe và mức sống. Tuy nhiên, đến năm 1978, Shah phải đối mặt với sự bất bình ngày càng tăng của công chúng mà đỉnh điểm là một phong trào cách mạng quần chúng toàn diện do giáo sĩ tôn giáo Ruhollah Khomeini lãnh đạo. Mohammed Reza Pahlavi cùng gia đình phải sống lưu vong vào tháng 1 năm 1979, gây ra một loạt sự kiện nhanh chóng dẫn đến sự kết thúc của chế độ quân chủ và thành lập Cộng hòa Hồi giáo vào ngày 31 tháng 3 năm 1979. Sau cái chết của Mohammed Reza Pahlavi vào năm 1980, con trai ông là Thái tử Reza Pahlavi, hiện đang đứng đầu trong dòng kế vị vương triều đang lưu vong.^[3]

1. ^ “Iranian Empire (Pahlavi dynasty): Imperial standards”. Bản gốc lưu trữ ngày 12 tháng 4 năm 2007. Truy cập ngày 6 tháng 10 năm 2012.
2. ^ “IRAN: Keshvaré Shahanshahiyé Irân”, The Statesman's Year-Book 1978–79, Springer, 2016, tr. 674–682, ISBN 9780230271074
3. ^ Parker Richards (29 tháng 1 năm 2016). “Pahlavi, Elie Wiesel, Rev. King to Be Honored for Promoting Peace”. Observer. Truy cập 1 Tháng sáu năm 2017.