John Locke

John Locke
Thời kỳ	Triết học thế kỷ 17 (Triết học hiện đại)
Vùng	Triết gia phương Tây
Trường phái	Chủ nghĩa kinh nghiệm Anh, Khế ước xã hội, Luật của tự nhiên
Đối tượng chính	Siêu hình học, Nhận thức luận, Triết học chính trị, Triết học tâm thức, Giáo dục
Tư tưởng nổi bật	tabula rasa, "nhà nước phải có sự đồng thuận của những người bị trị"; trạng thái tự nhiên; quyền sống, quyền tự do và tài sản, khế ước xã hội, cân bằng quyền lực
Ảnh hưởng bởi Plato, Aristotle, Aquinas, Grotius, Samuel Rutherford, Descartes, Hooker, Hobbes
Ảnh hưởng tới Hume, Kant, và nhiều triết gia chính trị sau ông, Voltaire, Montesquieu đặc biệt là đối với những người sáng lập Hợp chúng quốc Hoa Kỳ, Arthur Schopenhauer
Chữ ký

John Locke (1632–1704) là một bác sĩ, nhà triết học, nhà hoạt động chính trị người Anh. Ông là nhà triết học theo trường phái chủ nghĩa kinh nghiệm Anh trong lĩnh vực nhận thức luận. Ông cũng phát triển lý thuyết về khế ước xã hội, vai trò của nó tới chức năng và nguồn gốc nhà nước. Qua các tác phẩm của mình, ông luôn đấu tranh chống lại chủ nghĩa chuyên chế và đóng góp lớn đối với chủ nghĩa tự do cả về mặt cá nhân và thể chế. Về cá nhân, ông muốn con người dùng lý trí, trải nghiệm để đi tìm chân lý thay vì chấp nhận ý kiến áp đặt hoặc sinh ra bởi niềm tin mù quáng. Về mặt thể chế, cụ thể là nhà nước và nhà thờ, ông tách biệt các chức năng chính đáng và không chính đáng của các thể chế này và từ đó mà có sự khác nhau trong việc sử dụng bạo lực của các thể chế này tương ứng với đúng các chức năng của nó. Chính những khái niệm về quyền của tự nhiên, khế ước xã hội và nhiều đóng góp khác đã khiến ông trở thành một nhà tư tưởng lớn của phong trào Khai sáng và ảnh hưởng trực tiếp tới cuộc Cách mạng Mỹ và bản Tuyên ngôn Độc lập của Hợp chúng quốc Hoa Kỳ, hiến pháp của cuộc cách mạng Pháp và qua đó các hiến pháp của phần lớn các nước theo chủ nghĩa tự do. Trong tác phẩm Hai khảo luận về Chính quyền, Locke lập luận rằng một chính phủ chỉ chính danh nếu được sự chấp thuận của người dân với mục đích bảo vệ quyền sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc của người dân trong xã hội. Nếu những điều kiện này không được đáp ứng, người dân có quyền đề kháng để thay đổi chính quyền ấy.