Osmi

Osmi, 76Os
Quang phổ vạch của osmi
Tính chất chung
Tên, ký hiệu	Osmi, Os
Phiên âm	/ˈɒzmiəm/ (OZ-mee-əm)
Hình dạng	Bạc ánh xanh
Osmi trong bảng tuần hoàn
Ru ↑ Os ↓ Hs Rheni ← Osmi → Iridi
Số nguyên tử (Z)	76
Khối lượng nguyên tử chuẩn (Ar)	190,23(3)[1]
Phân loại	kim loại chuyển tiếp
Nhóm, phân lớp	8, d
Chu kỳ	Chu kỳ 6
Cấu hình electron	[Xe] 4f14 5d6 6s2
mỗi lớp	2, 8, 18, 32, 14, 2
Tính chất vật lý
Màu sắc	Bạc ánh xanh
Trạng thái vật chất	Chất rắn
Nhiệt độ nóng chảy	3306 K ​(3033 °C, ​5491 °F)
Nhiệt độ sôi	5285 K ​(5012 °C, ​9054 °F)
Mật độ	22,59 g·cm−3 (ở 0 °C, 101.325 kPa)
Mật độ ở thể lỏng	ở nhiệt độ nóng chảy: 20 g·cm−3
Nhiệt lượng nóng chảy	57,85 kJ·mol−1
Nhiệt bay hơi	738 kJ·mol−1
Nhiệt dung	24,7 J·mol−1·K−1
Áp suất hơi P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k ở T (K) 3160 3423 3751 4148 4638 5256
Tính chất nguyên tử
Trạng thái oxy hóa	8, 7, 6, 5, 4, 3, 2, 1, 0, -1, -2, -4 ​Acid nhẹ
Độ âm điện	2,2 (Thang Pauling)
Năng lượng ion hóa	Thứ nhất: 840 kJ·mol−1 Thứ hai: 1600 kJ·mol−1
Bán kính cộng hoá trị	thực nghiệm: 135 pm
Bán kính liên kết cộng hóa trị	144±4 pm
Thông tin khác
Cấu trúc tinh thể	​Lục phương
Vận tốc âm thanh	que mỏng: 4940 m·s−1 (ở 20 °C)
Độ giãn nở nhiệt	5,1 µm·m−1·K−1 (ở 25 °C)
Độ dẫn nhiệt	87,6 W·m−1·K−1
Điện trở suất	ở 0 °C: 81.2 n Ω·m
Tính chất từ	Thuận từ[2]
Độ cảm từ (χmol)	11×10−6 cm3/mol[3]
Mô đun cắt	222 GPa
Mô đun khối	462 GPa
Hệ số Poisson	0,25
Độ cứng theo thang Mohs	7,0
Độ cứng theo thang Vickers	300 MPa
Độ cứng theo thang Brinell	293 MPa
Số đăng ký CAS	7440-04-2
Lịch sử
Phát hiện	Smithson Tennant (1803)
Tách ra lần đầu	Smithson Tennant (1803)
Đồng vị ổn định nhất
Bài chính: Đồng vị của Osmi
Iso NA Chu kỳ bán rã DM DE (MeV) DP 184Os 0.02% 1,12×1013 năm[4] α[5] 2.822 180W 185Os Tổng hợp 93,6 ngày ε 1.013 185Re 186Os 1.59% 2,0×1015 năm α 2.822 182W 187Os 1.96% 187Os ổn định với 111 neutron[6] 188Os 13.24% 188Os ổn định với 112 neutron[7] 189Os 16.15% 189Os ổn định với 113 neutron[8] 190Os 26.26% 190Os ổn định với 114 neutron[9] 191Os Tổng hợp 15,4 ngày β− 0.314 191Ir 192Os 40.78% 192Os ổn định với 116 neutron[10] 193Os Tổng hợp 30,11 ngày β− 1.141 193Ir 194Os Tổng hợp 6 năm β− 0.097 194Ir

Osmi (từ tiếng Hy Lạp cổ đại ὀσμή (osmḗ) 'mùi') là một nguyên tố hóa học có ký hiệu Os và số nguyên tử 76. Nó là một kim loại chuyển tiếp cứng, giòn, màu trắng xanh trong nhóm bạch kim, được tìm thấy như một nguyên tố vi lượng trong hợp kim, chủ yếu trong quặng bạch kim. Osmi là nguyên tố xuất hiện trong tự nhiên có mật độ lớn nhất. Khi được đo bằng thực nghiệm bằng phương pháp tinh thể học tia X, nó có mật độ 22,59 g/cm³. Các nhà sản xuất sử dụng hợp kim của nó với bạch kim, iridi và các kim loại thuộc nhóm bạch kim khác để làm đầu bút máy , các điểm tiếp xúc điện và trong các ứng dụng khác đòi hỏi độ bền và độ cứng cực cao.^[11]

Osmi là một trong những nguyên tố hiếm nhất trong vỏ Trái Đất, chỉ chiếm 50 phần nghìn tỷ (ppt).^[12][13] Nó được ước tính là khoảng 0,6 phần tỷ trong vũ trụ và do đó là kim loại quý hiếm nhất.^[14]

1. ^ “Trọng lượng nguyên tử tiêu chuẩn: Osmi”.CIAAW.1991
2. ^ Magnetic susceptibility of the elements and inorganic compounds, in Handbook of Chemistry and Physics 81st edition, CRC press.
3. ^ Haynes 2011, tr. 4.134.Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFHaynes2011 (trợ giúp)
4. ^ Peters, Stefan T.M.; Münker, Carsten; Becker, Harry; Schulz, Toni (tháng 4 năm 2014). “Alpha-decay of ¹⁸⁴Os revealed by radiogenic ¹⁸⁰W in meteorites: Half life determination and viability as geochronometer”. Earth and Planetary Science Letters. 391: 69–76. doi:10.1016/j.epsl.2014.01.030.
5. ^ Theo lý thuyết cũng trải qua phân rã β⁺β⁺ thành ¹⁸⁴W.
6. ^ Được cho là trải qua quá trình phân rã alpha thành ¹⁸³W.
7. ^ Được cho là trải qua quá trình phân rã alpha thành ¹⁸⁴W.
8. ^ Được cho là trải qua quá trình phân rã alpha thành ¹⁸⁵W.
9. ^ Được cho là trải qua quá trình phân rã alpha thành ¹⁸⁶W.
10. ^ Được cho là trải qua quá trình phân rã alpha thành ¹⁸⁸W hoặc phân rã β⁻β⁻ thành ¹⁹²Pt với chu kỳ bán rã trên 9,8×10¹² năm.
11. ^ Haynes 2011, tr. 4.25.Lỗi sfn: không có mục tiêu: CITEREFHaynes2011 (trợ giúp)
12. ^ Fleischer, Michael (1953). “Recent estimates of the abundances of the elements in the Earth's crust” (PDF). U.S. Geological Survey.
13. ^ “Reading: Abundance of Elements in Earth's Crust | Geology”. courses.lumenlearning.com. Truy cập ngày 10 tháng 5 năm 2018.
14. ^ “What Is the Rarest Metal?”. Sciencing (bằng tiếng Anh). Truy cập ngày 28 tháng 4 năm 2021.