Cộng hòa Turkmenistan
|
|||||
---|---|---|---|---|---|
Tên bằng ngôn ngữ chính thức
| |||||
| |||||
Bản đồ | |||||
Quốc ca | |||||
Garaşsyz Bitarap Türkmenistanyň Döwlet Gimni Bài ca nhà nước của Turkmenistan độc lập, trung lập | |||||
Hành chính | |||||
Chính phủ | Cộng hoà tổng thống đơn đảng chi phối | ||||
Tổng thống | Serdar Berdimuhamedow | ||||
Thủ đô | Ashgabat 37°58′B 58°20′Đ / 37,967°B 58,333°Đ | ||||
Thành phố lớn nhất | Ashgabat | ||||
Địa lý | |||||
Diện tích | 488.100 km² (hạng 52) | ||||
Diện tích nước | 4,9% % | ||||
Múi giờ | TMT (UTC+5) | ||||
Lịch sử | |||||
Độc lập từ Liên Xô | |||||
1511 | Hãn quốc Khiva | ||||
30 tháng 4 năm 1918 | Cộng hoà XHCNXV Tự trị Turkestan | ||||
13 tháng 5 năm 1925 | Cộng hoà XHCNXV Turkmenia | ||||
22 tháng 8 năm 1990 | Tuyên bố chủ quyền | ||||
27 tháng 10 năm 1991 | Tuyên bố độc lập | ||||
18 tháng 5 năm 1992 | Hiến pháp hiện hành | ||||
Ngôn ngữ chính thức | tiếng Turkmen | ||||
Sắc tộc | Năm 2003:
| ||||
Dân số ước lượng (2018) | 5,850,901 người (hạng 117) | ||||
Mật độ | 10,5 người/km² (hạng 221) | ||||
Kinh tế | |||||
GDP (PPP) (2022) | Tổng số: 117.700 tỉ USD [1] Bình quân đầu người: 18.875 USD[1] | ||||
GDP (danh nghĩa) (2022) | Tổng số: 74,400 tỉ USD[1] Bình quân đầu người: 11.929 USD[1] | ||||
HDI (2021) | 0,745[2] cao (hạng 91) | ||||
Đơn vị tiền tệ | Manat Turkmenistan (TMM ) | ||||
Thông tin khác | |||||
Tên miền Internet | .tm | ||||
Mã điện thoại | +993 | ||||
Lái xe bên | phải |
Turkmenistan (tiếng Turkmen: Türkmenistan/Түркменистан/تۆركمنيستآن, phát âm [tyɾkmeniˈθːtaːn]; tiếng Nga: Туркмения (Turkmeniya), phiên âm tiếng Việt: Tuốc-mê-ni-xtan) là một quốc gia tại Trung Á. Tên "Turkmenistan" bắt nguồn từ tiếng Ba Tư, có nghĩa "nước của người Turkmen". Nước này giáp với Afghanistan về phía đông nam, Iran về phía tây nam, Uzbekistan về phía đông bắc, Kazakhstan về phía tây bắc, và biển Caspi về phía tây. 87% dân số Turkmenistan là tín đồ Hồi giáo trong đó phần lớn là người Turkmen.
Turkmenistan đã là cái nôi của các nền văn minh trong nhiều thế kỷ. Vào thời trung cổ, Merv là một trong những thành phố lớn của thế giới Hồi giáo và là điểm dừng chân quan trọng trên con đường tơ lụa, một tuyến đường caravan được sử dụng để giao thương với Trung Quốc cho đến giữa thế kỷ 15. Năm 1925, Turkmenistan trở thành một nước cộng hòa cấu thành của Liên Xô, Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô viết Turkmenia; nó giành được độc lập sau khi Liên Xô tan rã năm 1991.
Tuy có vùng phong phú về tài nguyên, phần nhiều nước này là sa mạc Karakum (sa mạc Cát Đen). Turkmenistan có hệ thống đơn đảng và nguyên thủ hiện tại là Tổng thống Serdar Berdimuhamedow. Nền kinh tế Turkmenistan chủ yếu dựa vào xuất khẩu bông, dầu và khí đốt.