Johann Fischart

Johann Baptist Fischart, hitzedaas im Elsass meischtens (frz.) Jean – uff Elsassisch aach Schambediss Fischart, genennt Mentzer (àlso nooch Hessisch (Nordrhinfränkisch) „Meenzer“: (Hochditsch) „Mainzer“) weje dr Herkunft vun sinem Vàter; * 1546 oder 1547 ze Strosburi; † 1591 ze Forbach, hit Moselle, isch e friehneihochditsch´r Schriftstell´r gsin.

Fer sini Üssbildung het d´r Fischart de Latinischschuel in Worms besuecht un het denach ze Tübinge studiirt. 1566 isch `r uff e Reis nooch Flandere un Bàris gànge. 1570 isch `r widr in Strosburi gsin, wo sine Werike greeschteteils im Verlaaj (Édition) vun sinem Schwàger Bernhard Jobin vereffentlicht wore sin. 1574 het`r ze Basel de Promotion zue`m Doktor vun de Rechte gemàcht un isch denn vun 1581 bis 1583 Advokat bim Richskammergericht in Speyer gsin. 1583 isch`r Amtmann ze Forbach wore.

Fischart, wi erscht Lutheraner un noochher Calvinischt gsin isch, het vil geje d´r Verfàll vun de Sitte, `s Papschttum un de Jesuite àngeschriwwe. Fascht àlli sine Werike sin nooch Vorlaage gemàcht, debi het`r oft de Knittelvers benutzt. Ar isch e Meischter in de Wortspielkunscht gsin un beriehmt fer sine viele Worterfindunge. Vieli vun sine Werike gelte àls Bispiile fer de Grobianismus. `S bekanntescht Werik vun-em isch de „Affentheurlich Naupengeheurliche Geschichtklitterung“ (1575), wi e frei Éwersetzung vum „Gargantua“ vun François Rabelais isch mit eije dezuegedichteti Teile un speeter under`m Titel Geschichtsklitterung erschiine isch. Wichtich fer Strosburi isch aach `s „Das Glückhafft Schiff von Zürich“ iwwer de Partnerschàft vun de Stedt Züri un Strosburi zue siner Läwenszit un`s Schiffle mit`m Hirsebreitopf, wo de Züricher Bundesgenosse nooch Strosburi gebroocht hen.