Leonardo da Vinci

Leonardo da Vinci [leoˈnardo daˈvintʃi] (* 15. April 1452 in Anchiano bi Vinci; † 2. Mai 1519 uf Schloss Clos Lucé, Amboise) isch e erfolgriche Moler, Bildhauer, Architekt, Müsiker, Anatom, Mechaniker, Ingenieur, Naturphilosoph un Entdecker gsi; er wird als „s italienisch Universalgenie“ bezeichnet. Si Burtsort Vinci isch e Kastell oder befestigts Hüegeldorf im Florentiner Territorium (ca. 30 km westlich vu Florenz) in dr Nächi vu Empoli, wu d Familie vu sinem Vadder ihr Namme her abgleitet het. Verchürzt spricht mer „Leonardo“, wil da Vinci, uf alemannisch „us Vinci“, kei Familienamme isch.

Si berühmtists Werch isch s Gmälde vu dr Mona Lisa, wo hüt im Louvre z Paris hängt. S Bild vom „letschte Obigmohl“ im Refektorium vom Chloster „Santa Maria delle Grazie“ z Mailand gilt as eins vo de berüemtiste Wandgmäld vo de Wält. Es wird as Meilestei vo de Renaissance bezeichnet, will em Leonardo bi däm Bild di korräkt Widergob vo de perspektivische Tüüfi glungen isch.

Dä Leonardo da Vinci hett fasch kei Klasse vo dä Grundschuel bsuecht und er hett rächt Müeh gah zum Läsä, Schriibe und Rechne lärnä. Sin Onkel Francesco isch im Leonardo sis Vorbild gsi und hett im Leonardo d Liebi zu dä Natur und de Tier gweckt.

Sin Vater, dä Piero da Vinci, isch en erfolgrichä Notar gsi, sini Muetter isch äs Buuremeitli gsi, wo Caterina gheisse hett. Em da Vinci si Chindheit isch vo dä trennt läbändä Eltere und vo sinere Stiifmuetter prägt gsi. Als unehelichä Sohn isch er bi dä Familie vom Vater ufgwachse.